چکیده:
بررسی دین از هرمنظری، بیگمان رابطهای بسیار موسع با «وجود انسان» دارد و از دو منظر ذاتشناسی نیاز آدمی به حضور و سیطرۀ خداوند و معرفتشناسی آدمی از فهم دین، اهمیت خود را باز میکند، اما از آنجا که طرح مقولۀ دین، قطعنظر از مؤلفههای انسانی تأثیرگذار، امری است که با تکیه بر آن بهوضوح نمیتوان به تبیین رابطۀ دین با خشونتگرایی دست یافت، از اینرو، سؤال اصلی نوشتار این است که رابطۀ دین با خشونتگرایی از منظر ذاتشناسی انسانی و معرفتشناسی چگونه قابل تبیین است؟ در پاسخ، فرضیه ما متوجه دو عنصر اساسی انسانی دین یعنی عقلانیت و فطرت است. یافتههای پژوهش که با روش تحلیل کیفی محتوایی و رویکرد تحلیلی- تبیینی ومتکی بر روش کتابخانهای جمعآوری دادهها بهدست آمده است، بیانگر آن است که دین مشخصاً بخشی تفکیکناپذیر از وجود انسان است و عقلانیت و فطرت سلیم انسانی دو رکن اصلی آن را تشکیل میدهند. در نتیجه، از هر نظر با خشونتگرایی واجبار و تحمیق، رابطۀ امتناعی داشته و تنها با گرایش ناب عقلانی و فطری انسان محقق میشود و در تحقق، از انواع خشونت، ارعاب و اجبار و تروریسم - در هر سطحی - بینیاز است.
خلاصه ماشینی:
ir تبيين نفي خشونت گرايي در دين از منظر ذات شناسي و معرفت شناسي انساني محمد حسين جمشيدي الناز پروانه زاد احمد سلطانينژاد تاريخ دريافت : ۱۳۹۶/۰۴/۲۰ | تاريخ پذيرش : ۱۳۹۶/۱۰/۱۸ چکيده بررسـي دين از هرمنظري، بيگمان رابطه اي بسـيار موسع با «وجود انسان » دارد و از دو منظر ذات شناسي نياز آدمي به حضـور و سـيطرٔە خداوند و معرفت شناسي آدمي از فهم دين ، اهميت خود را باز ميکند، اما از آن جا که طرح مقولۀ دين ، قطع نظر از مؤلفه هاي انسـاني تأثيرگذار، امري اسـت که با تکيه بر آن به وضوح نميتوان به تبيين رابطۀ دين با خشــونت گرايي دســت يافت ، از اين رو، ســؤال اصــلي نوشــتار اين اســت که رابطۀ دين با خشـونت گرايي از منظر ذات شـناسـي انسـاني و معرفت شـناسي چگونه قابل تبيين است ؟ در پاسخ ، فرضيه ما متوجه دو عنصــر اســاســي انســاني دين يعني عقلانيت و فطرت اســت .
گفتني اسـت که براي دين - چه بطور مسـتقل و چه در نسبتي که با افراد وجوامع مختلف دارد - ويژگيهـاي مختلفي را ميتوان برشـــمرد و آن هـا را مورد پژوهش قرار داد کـه عبارتند از: معنويت ، عقلانيت ، فطرت ، قداسـت ، توجه به وحدت نوع بشـر، انساني بودن ، رسالت داشتن ، نقش هدايتي و رهـاييبخش داشـــتن ، کمـال و جـامعيـت و همـه بعدي بودن و برخورداري از نص يا متن مقدس و پيشــوايي منصــوص يا الهي با ويژگيهاي عصــمت ، علم ، اعجاز و نيز « فراملي و بين المللي بودن » (اسـپوزيتو و اوول ، ۱۳۸۸، ص ۲۳).