چکیده:
در این مقاله به بررسی اصطلاح «ترکِ أولی» به عنوان راهکاری برای دفاع از عصمت انبیاء در مواجهه با آیاتی از قرآن کریم که ظاهرشان بر ارتکاب معاصی توسط انبیاء دلالت دارند، پرداخته شده و پس از معناشناسی «ترکِ أولی»، این سئوال محور بحث و بررسی قرار گرفته است که آیا دلایل عقلی عصمت انبیاء با صدور ترکِ أولیٰ از انبیاء سازگار است؟ به عقیدۀ نگارنده با توجه به اینکه ترکِ أولی، نوعی خطا و لغزش است و چون دلایل عقلی عصمت (مانند وثوق و اعتماد مردم به انبیاء، غرض اِرشاد مردم از رسالت، لزوم تبعیت از انبیاء، قاعدۀ لطف و عدم اِعراضِ قلوب مردم از انبیاء) مستلزم نفی هر گونه خطا و لغزشی از انبیاء است، انبیاء باید از ترکِ أولیٰ نیز معصوم باشند و این راهکار متکلمان اسلامی در توجیه آیات دال بر معاصی انبیاء موفق نیست. پذیرش ارتکاب ترکِ أولیٰ از سوی انبیاء به معنای پذیرش ارتکاب خطا توسط ایشان و خلافِ اعتقاد شیعه به عصمت انبیاء است. در نتیجه، کلام شیعی با چالشی بزرگ در توجیه آیات دالّ بر صدور خطا و لغزشِ انبیاء مواجه خواهد شد که به نظر نگارنده مستلزم بازنگری در اعتقاد کلامی شیعه در باب عصمتِ مطلق انبیاء است.
خلاصه ماشینی:
com نقد و بررسي راه کار «ترک أولي» ِ در توجيه خطاهاي انبياء حسين اترک تاريخ دريافت : ۱۳۹۶/۰۲/۲۰ | تاريخ پذيرش : ۱۳۹۶/١٢/٢۴ چکيده در اين مقاله به بررســي اصــطلاح «ترک أولي» به عنوان راه کاري براي دفاع از عصــمت انبياء در مواجهه با ِ آياتي از قرآن کريم که ظاهرشـــان بر ارتکاب معاصـــي توســـط انبياء دلالت دارند، پرداخته شـــده و پس از معناشـناسي «ترک أولي»، اين سئوال محور بحث و بررسي قرار گرفته است که آيا دلايل عقلي عصمت انبياء ِ با صدور ترک أوليٰ از انبياء سازگار است ؟ به عقيدٔە نگارنده با توجه به اين که ترک أولي، نوعي خطا و لغزش اسـت و چون دلايل عقلي عصـمت (مانند وثوق و اعتماد مردم به انبياء، غرض ارشـاد مردم از رسـالت ، لزوم ِ تبعيت از انبياء، قاعدٔە لطف و عدم اعراض قلوب مردم از انبياء) مسـتلزم نفي هر گونه خطا و لغزشـي از انبياء ِ ِ اسـت ، انبياء بايد از ترک أوليٰ نيز معصـوم باشند و اين راه کار متکلمان اسلامي در توجيه آيات دال بر معاصي ِ انبياء موفق نيســت .
به غير از شـــيخ صـــدوق و اسـتادش (ابن الوليد) که سـهو نبي را جايز شـمرده اند، همۀ متکلمان شـيعي به اتفاق به عصـمت کامل و ِ مطلق انبياء - از هرگونه گناه و معصــيتي، صــغيره يا کبيره ، عمدي و ســهوي، قبل و بعد از نبوت و از ِ هرگونه خطا و نســـياني در دريافت و ابلاغ وحي، اجراي احکام و تمام امور ديني و حتي در امور عادي ِ زندگي - معتقدند (نک : شــيخ مفيد، ۱۴۱۳الف ، ج ۴، ص ۶۲-۶۵؛ شــيخ مفيد، ۱۴۱۳ب ، ص ۱۲۹؛ سيد مرتضي، ۱۴۱۱، ص ۳۳۷، حمصي رازي، ۱۴۱۲، ج ۱، ص ۴۲۴؛ مظفر، ۱۴۲۲، ج ۲، ص ۳۷۸).