چکیده:
شفافیت اطلاعاتی و دسترسی فعالان بازار سرمایه به اخبار و اطلاعات صحیح و به هنگام یکی از مهمترین
الزامات بازار سرمایهای کارآمد است. برهمین اساس، در نظام حقوقی ایران افشاء اطلاعاتی نهانی که موثر
بر روند فعالیت بازار است، از جایگاهی ویژه برخوردار است. در این نظام نقض قوانین و مقررات مرتبط با
افشای اطلاعات، دارای ضمانت اجراهای انتظامی، کیفری و حقوقی است. از همینجهت در نظام حقوقی
ایران به موجب قانون بازار و اوراق بهادار مصوب ١٣٨٤ معاملات متکی بر اطلاعات نهانی جرمانگاری
شده است. همچنین، به موجب این قانون، وظیفهی رسیدگی به اختلافات بین فعالان بازار و یا اعضای خود
به عهدهی کمیتهی سازش کانونها، هیات مدیره، هیات داوری و نیز دادگاههای دادگستری میباشد. اما در
این قانون در باب مسئولیت مدنی سخنی به میان نیامده است. از همین جهت ما در این مقاله به شیوهی
توصیفی-تحلیلی به واکاوی آن پرداخته و دریافتیم، شیوههای جبران خسارت و نیز ابطال یا بقای معاملات
متکی بر اطلاعات نهانی با سکوت قانونگذار مواجه بوده و تحقق مسئولیت، متکی بر قواعد عمومی
مسئولیت مدنی میباشد. همچنین، ضمانت اجراهای اندیشیده شده در قوانین خاص جوابگوی نیازهای این
حوزه نیست.
خلاصه ماشینی:
مريم ابراهيمي (١٣٩٠)، در مقاله خود تحت عنوان "مسئوليت مدني ناشي از نقض مقررات افشاي اطلاعات در معاملات سهام (مطالعه تطبيقي حقوق ايران و آمريکا)" آورده است : امکان تأمين مالي در بازار سرمايه و حق فروش اوراق بهادار به عموم ، تکليف متقابلي را براي ناشران ايجاد کرده است ، "تکليف افشاي اطلاعات ".
دکتر صادقي مقدم و همکار (١٣٩٠)، در مقاله تحت عنوان "نقد و بررسي نظام افشاي اطلاعات در بورس ايران " آورده است : «به منظور آگاهي از وضعيت شرکت هاي پذيرفته شده در بورس ، اين شرکتها مکلف هستند وقايع مهم و تأثير گذار بر قيمت اوراق بهادار خويش را فورا براي تمام سرمايه گذاران افشا کنند و در پايان هر سه ماه نيز گزارش عملکرد خويش را که در واقع مروري بر فعاليت شرکت در آن دوره و برآيند آن است ، در اختيار عموم قرار دهند.
چنانچه کارگزار در احراز هويت فروشندگان اوراق بهادار دقت کامل نموده و قبل از انجام معاملات کليه مدارک لازم براي انجام معامله را از فروشنده اخذ نمود و اعتبار گواهينامه سپرده سهام و شماره سريال شناسنامه فروشنده را از طريق امکانات تعبيه شده در سامانه معاملات تطبيق و در صورت صحيح بودن اقدام به انجام معامله براي مسئوليت مدني ناشي از نقض مقررات مربوط به افشاي اطلاعات در بازار بورس و شيوه هاي رسيدگي به آن / ١٣٥ مشتري نمايد و همچنين از پرداخت وجوه معامله به غير صاحب سهم يا نماينده قانوني وي خودداري نمايد اين اقدام پيشگيري براي سرمايه گذار است .