چکیده:
گسترش زندگی ماشینی و افزایش روزافزون ترافیک در شهرها و جاده ها در نیم قرن اخیر،در مقابل میزان تصادفات و حوادث جاده ای موجب گردیده تا امروزه مبحث ایمنی در حوزه ترافیک به یکی از اساسی ترین موضوعات و چالش های بخش حمل ونقل جاده ایی مبدل گردد. اهمیت نقش ایمنی ترافیکی در مباحث برنامه ریزی حمل و نقل جاده ای و جایگاه ایران در میان کشورهای دارای بیشترین مرگ و میر ناشی از تصادفات، موجب گردید تا پژوهش حاضر جهت دستیابی به یک برنامه ریـزی اصولی، دقیـق و مـدون با تاکید بر منابع اسنادی و داده های آمارنامه سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای طی مقاطع 1392و 1391، 1390 به سنجش میزان توسعه استان های کشور در حوزه ایمنی و ترافیک جاده ایی بپردازد. این بررسی که با هدف تبیین جایگاه هر یک از استان های کشور در بخش ایمنی و ترافیک جاده ایی انجام پذیرفته است، یک پژوهش کاربردی است که با روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از نرم افزارهای SPSS ، Excel و تکنیک های تاپسیس فازی و تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی، سعی دارد داده های موجود را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که به لحاظ توسعه یافتگی در حوزه ایمنی و ترافیک جاده ایی، شکاف عمیقی بین استان های کشور وجود دارد. بطوری که یافته ها گویای این مطلب است از میان استان های کشور تنها استان تهران به لحاظ ایمنی در شرایط بسیار توسعه یافته قرار گرفته است و 16 استان در ردیف مناطق محروم و 4 استان خوزستان، کهکیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی و کرمان در زمره مناطق بسیار محروم قرار گرفته اند. تحلیل ها همچنین نشان می دهد استان های قم، البرز، مازندران، لرستان و زنجان در جرگه استان های توسعه یافته و استان های گلستان، مرکزی، سمنان، همدان و قزوین در رده مناطق دارای توسعه متوسط جای گرفته اند.این بررسی معتقد است مخارج صرف شده برای ایمنی راه، نه تنها هزینه نبوده بلکه یک سرمایه گذاری پایدار محسوب می شود و لذا جهت دستیابی به توسعه مطلوب و رفع خیل عظیم محرومیت در حوزه ایمنی و ترافیک جاده ایی، می بایست ضمن توجه به شرایط خاص طبیعی مناطق، وضعیت موجود بازنگری و با توجه به طول راه های تحت پوشش هر استان، برنامه ریزی فضایی جهت افزایش کمی و کیفی منابع و استانداردسازی شاخص ها صورت گیرد.
خلاصه ماشینی:
این بررسی که با هدف تبیین جایگاه هر یک از استان های کشور در بخش ایمنی و ترافیک جاده ایی انجام پذیرفته است ، یک پژوهش کاربردی است که با روش توصیفی - تحلیلی و بهره گیری از نرم افزارهای SPSS،Excel و تکنیک های تاپسیس فازی و تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی ، سعی دارد داده های موجود را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد.
این بررسی معتقد است مخارج صرف شده برای ایمنی راه ، نه تنها هزینه نبوده بلکه یک سرمایه گذاری پایدار محسوب می شود و لذا جهت دستیابی به توسعه مطلوب و رفع خیل عظیم محرومیت در حوزه ایمنی و ترافیک جاده ایی ، می بایست ضمن توجه به شرایط خاص طبیعی مناطق ، وضعیت موجود بازنگری و با توجه به طول راه های تحت پوشش هر استان ، برنامه ریزی فضایی جهت افزایش کمی و کیفی منابع و استانداردسازی شاخص ها صورت گیرد.
لذا در صورت ادامه روند موجود و عدم انجام فعالیت های پیشگیرانه ، طبق پیش بینی سازمان بهداشت جهانی ، متوسط رشد جهانی تلفات رانندگی از سال ٢٠٠٠ تا سال ٢٠٢٠ به بیش از ٦٨ درصد خواهد رسید که این میزان برای کشورهای در حال توسعه به 1- Cook et al 2- Noland 3- Cafiso et al 4- Shi 5- Ma et al 6- Law et al 7- Bao et al 8- Ho et al مراتب بیشتر است .