چکیده:
گردشگری خانه های دوم یکی از الگوهای گسترش گردشگری در نواحی روستایی است که برای مقاصد تفریحی و فراغتی خریداری و یا ساخته شده و سبب تاثیرات مختلف از جمله تاثیرات کالبدی-فضایی در روستاها می شود . هدف این پژوهش بررسی نقش گردشگری خانه های دوم در تحولات کالبدی-فضایی روستاهای هدف گردشگری شرق استان گیلان در دهه اخیر(1395-1385) است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است که بخش عمده ای از داده های آن بر اساس مطالعات میدانی صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که دهه اخیرگردشگری خانه های دوم در زمینه کالبدی فضایی اگرچه سبب اثرات و پیامدهای مثبت همچون نوسازی ساختمان ها و بهبود کالبد روستا،استفاده از مصالح پردوام در ساخت و سازها،کاهش اراضی متروک و بی استفاده جهت احداث خانه های دوم،بهبود تاسیسات و تجهیزات روستا در این روستاها شده اما اثرات و پیامدهای منفی از قبیل تغییر و تخریب اراضی کشاورزی،تغییر کاربری اراضی،برهم زدن و تخریب چشم انداز روستا و تغییر الگوی مسکن و... را به همراه داشته است.براساس یافته های تحقیق در سال 95 تعداد 169 خانه دوم در ناحیه مطالعاتی احداث شده که از رشد 6/110 درصدی نسبت به سال 85برخوردار بوده که این راستا روستاهای انبارسر و بالارود به ترتیب با دارا بودن 55 و 42 خانه دوم بیشترین تعداد خانه های دوم را در بین روستاهای مورد مطالعه داشته و همچنین بیشترین تغییرات کاربری اراضی در دهه اخیر به ترتیب در روستاهای حسن سرا(6/56هکتار) و انبارسر(3/22هکتار) رخ داده است.
خلاصه ماشینی:
جدول ١: نتایج تحقیقات در مورد بررسی نقش گردشگری خانه های دوم در تحولات کالبدی - فضایی نواحی روستایی موضوع پژوهش مطالعه موردی نتایج پژوهش منبع ارزیابی پیامدهای گسترش خانه های دوم گردشگری بر ساختار روستاها روستاهای ییلاقی جواهرده رامسر یافته های این تحقیق در ناحیه حاکی از آن است که ایجاد و گسترش خانه های دوم سبب افزایش تقاضای مسکن و تغییر کاربری اراضی به مسکونی و تجاری شده است .
)‐ رشد ده ساله خانوار تعداد خانواردر سال ٩۵ تعداد خانواردر سال ٨۵ شکل ٣: تعداد خانوار روستاهای هدف گردشگری شرق گیلان در سالهای ٩٥، ٨٥ یافته های تحقیق گردشگری خانه های دوم در روستاهای ناحیه مطالعاتی تاثیرات مختلفی همچون افزایش ساخت و سازهای مسکونی ، افزایش مالکیت افراد غیر بومی در خانه های دوم ، تغییرکاربری اراضی ، تغییر در مصالح ساختمانی ، تغییر الگوی مسکن ، کاهش مساحت بنا در مساکن جدید و افزایش تعداد طبقات ساختمانها داشته که در ذیل به بررسی و تحلیل این اثرات می پردازیم .
نتیجه گیری گردشگری در محدوده مورد مطالعه در زمینه کالبدی – فضایی تحولاتی را همچون افزایش ساخت و ساز، افزایش چشمگیر مالکیت افراد غیر بومی در خانه های دوم ، تغییرکاربری اراضی ، تغییر در مصالح ساختمانی ، تغییر الگوی مسکن ، کاهش مساحت بنا در مساکن جدید، افزایش تعداد طبقات ساختمان ها را در ناحیه مطالعاتی داشته است که برخی از آنها مثبت و برخی دیگر منفی بوده اند.