چکیده:
اثرپذذیری یک متن ازمتن دیگر یا تعامل متنهاباهم مسالهای لست که ذیل تحلیل مباحث مربوط به سبکشناسی و نیز در
موضوعات مرتبط باشناخت آنواع آدبی مورد تحلیل قرار میگیرد.
تن کرةالاولیاء یکی از منابع معتبرنثر فارسی عرفانی در بیان مقامات عرفا است که نشانههای آشکار اقتباس از متون
همسان را درخود دارد.فریدالد ین عطار نیشایوری» موّلف این کتاب» در بیان حکابتهای عارفان» بویژه کرامات صوفیه از منلبع
فارسی وغیرفارسی پیش از خود سود برده است. اودرنقلاین کرامات به بیانی موجزو التقاطی و تصرفآمیزدرذکر مقامات
عارفان نظر داشته و با وجود آنکه موفق شده است که بسیاری از حکایلت اقتباسی را در پوشش شیوة بیان خاص خویش قرار دهد
نتولسته پانخواسته است که تاثیر خود رااز یکی از منابع مورد استفاده (کشف|لمحجوب) پنهان نماید تاجایی که در مواضع
بسیار» زبان خاص و سبک بیان کشف المحجوب را بویژه در نقل کرامات صوفیه به تذکرذالاولیاء انتقال داده است. در
ان مقاله که به روشی توصیفی --تحلیلی نگاشته شده مصادیق اثرپذیریهای تذکرة الاولیاء از کشفالمحجوب و
دلایل ادبی آن تجزیه و تطیل شده است.
Adaptation or the influence of one text on another or their interaction can be studied under the domain of stylistics as well as on issues related to genres. These issues and discussion deal with the reasons that justify from the literary point of view the presence of content and language of one text in another text. Tazkirat al-Awliya is one of the reliable sources of Persian mystical prose in theexpression of Sufis orders which has obvious signs of adaptation in similar texts. Farid al-Din Attar Nishaburi, the writer of this book, has made use of Persian and non-Persian sources in his expression of mysticism, especially Sufi Karamat. He used terse and eclectic language in his narration of the Karamat in order to express the Sufis orders. Although he was quite successful in covering many of adapted stories in his special diction, he did not want or could not conceal his influence in one of the employed sources (Kashf al-Mahjub). In many cases, the specific diction and style of Kashf al-Mahjubhave transferred toTazkirat al-Awliya especially in narrating Sofi Karamat. This article employs descriptive-analytic approach and attempts to study the literary reasons that howKashf al-Mahjub has influenced on Tazkirat al-Awliya.
خلاصه ماشینی:
اودرنقل این کرامات به بیانی موجزو التقاطی وتصرف آمیزدرذکر مقامات عارفان نظر داشته و با وجودآنکه موفق شده است که بسیاری ازحکایات اقتباسی را درپوشش شیوة بیان خاص خویش قرار دهد، نتوانسته یانخواسته است که تأثیرخودراازیکی از منابع مورداستفاده (کشف المحجوب )پنهان نمایدتاجایی که در مواضع بسیار، زبان خاص و سبک بیان کشف المحجوب را بویژه در نقل کرامات صوفیه به تذکرة الاولیاء انتقال داده است .
عطار در بخشی از مقدمه تذکرة الاولیاء تنها از کتابهای «شرح القلب »، «کشف الاسرار» و «معرفه النفس و الرب » به عنوان منابع تذکرة الاولیاء یاد میکند و خواننده ای را که «شرح کلمات این قوم مشبع طلب میکند» به این کتابها ارجاع میدهد (همانجا) اما با اتکاء به برخی از نشانه های لفظی و محتوایی موجود در تذکرة الاولیاء، میتوان به اثرپذیری این کتاب از برخی متون عرفانی فارسی پیش از آن ، از جمله رسالۀ قشیریه و کشف المحجوب نیز پی برد.
(سبک شناسی ، بهار، ج ٢،١٩٨) در سالهای اخیر نیز برخی از پژوهشگرانی که به جنبه های ادبی آثار منثور متصوفه نظر داشته اند، به موضوع اثرپذیری تذکرة الاولیاء از کشف المحجوب اشاره کرده اند، از جمله کتاب «صوفیانه ها و عارفانه ها» نوشتۀ نادر ابراهیمی که بیش از دو دهه پیش منتشر شد و در آن ، قابلیتهای داستانی آثار منثور متصوفه تحلیل شده است .
(همانجا) اما چون این کتاب نیز بیشتر مشتمل بر بیان دقایق زیبایی شناسی کشف المحجوب بویژه قابلیتهای داستانی آن است ، مقایسه های انجام گرفته میان حکایتهای کشف المحجوب و دیگر آثار صوفیانۀ فارسی است و به تذکرة الاولیاء محدود نمی شود.