چکیده:
هدف این مقاله معرفی تئوری نمایندگی1و ارائه شرحی از کاربردهای آن در تحقیقات حسابداری مدیریت است. همچنین،سهم پژوهشگران در استفاده از تئوری نمایندگی و بکارگیری آن در حسابداری مدیریت نیز در این مقاله مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.با توجه به گستردگی و پیچیدگی متون تئوری نمایندگی،در این مقاله تنها توضیح مختصری از مدل نمایندگی ارائه میشود.اما،همین مختصر هم میتواند مبنا و پایهای برای بحث درباره کاربرد تئوری نمایندگی در حسابداری مدیریت،و نشان دادن محتوای توضیحی بعضی از تحقیقات جاری را،فراهم آورد.اگرچه تئوری نمایندگی در قالب یک مدل اقتصادی-ریاضی بیان شده،ولی بعضی از محققان برای توضیح دادن رفتارهای مشاهده شده در حسابداری مدیریت،از آن استفاده کردهاند.
خلاصه ماشینی:
"در تحقیقات حسابداری مدیریت،از مدل نمایندگی برای شناسایی ترکیبی از قراردادها استخدام و سیستم اطلاعات،استفاده شده است که با توجه به محدودیتهای رفتاری ناشی از منافع شخصی نماینده،تابع مطلوبیت مالک را حداکثر میکند.
از آنجا که به ازای هر قرارداد استخدام(یعنی برای هر ترکیبی از پاداش و سیستم اطلاعات)،یک عمل بهینه برای نماینده وجود دارد،این الزام را میتوان به صورت زیر نشان داد: a???Argmax???sF(z)???(s)-V(a) a???Argmax دلالت بر آن دارد که عمل a باید متعلق به مجموعه اقدامات بهینهای باشد که در راستای خط مشی نماینده(حداکثر ساختن مطلوبیت)قرار میگیرد.
بطور خلاصه،مدل نمایندگی در جستجوی یک قرارداد استخدامی(مشتمل بر ضابطه پاداشدهی و سیستم اطلاعاتی برای اندازهگیری نتیجه کار)است که مطلوبیت مورد انتظار مالک را حداکثر میکنند و در عین حال نماینده را در استخدام نگه میدارد و اطمینان میدهد که نماینده عملی بهینه انتخاب میکند و یا سطح مطلوبی از تلاش خود را به کار خواهد گرفت.
جذابیت ویژه مدل نمایندگی در این است که در جایی که اطلاعات بین مالک و نماینده نابرابر توزیع شده یا در جایی که مشاهده مستقیم تلاش نماینده ناممکن است، میتواند مسائل حسابداری مدیریت را کشف کند.
اگر فقط اطلاعات ناقص بعد از تصمیم را بتوان بهدست آورد(یعنی اطلاعاتی که بطور صحیحی تلاش مدیر و یا نتیجه مورد نظر او را منعکس نمیکند)در این صورت، تمام اطلاعات در دسترس باید تا حد امکان برای پی بردن به اقدام یا تلاش نماینده به کار برده شود."