چکیده:
توسعه گردشگری در نواحی شهری از مولفه های گوناگونی تاثیر می پذیرد که از جمله می توان به کیفیت محیطی این نواحی که در رضایتمندی ساکنان محلی و گردشگران موثر است، اشاره کرد. بنابراین بررسی شاخص های کیفیت محیطی مقاصد گردشگری می تواند توان ها، نیازها و ضعف های موجود در این محیط ها را بر اساس میزان رضایتمندی یا آزردگی از محیط شهرها را مشخص نماید و متضمن پایداری این محلات گردد زیرا گردشگران با توجه به ماهیت گردشگری، به دنبال تفریح و گذران اوقات فراغت توام با لذت می باشند. برای این منظور، عمدتا بدنبال یافتن مقصدهایی هستند که از بالاترین سطح کیفیت محیطی برخوردار باشند. هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان نقش کیفیت محیطی مقاصد گردشگری شهرستان شوشتر می باشد. از نظر هدف نوع تحقیق کاربردی و روش انجام آن توصیفی ـ تحلیلی است. به منظور گردآوری داده های موردنیاز از دو روش اسنادی و میدانی (ابزار پرسشنامه) استفاده شده است. همچنین ابزار مورد استفاده در تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی در محیط Excell و استفاده از نرم افزار Spss می باشد. جامعه آماری پژوهش دو گروه گردشگران و خانوارهای شهری شوشتر می باشد. نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان می دهد که برخی از شاخص های کیفیت محیط شهرستان شوشتر از دیدگاه هر دو جامعه نمونه پژوهش بالاتر از حد متوسط بوده و در این میان بیشترین میانگین متعلق به کیفیت عملکردی-ساختاری(562/3)، کیفیت زیست محیطی(281/3)، جاذبه های گردشگری (191/3) و امنیت و آسایش (114/3) بوده است. همچنین نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن حاکی از این است که بیشترین همبستگی و رابطه مثبت و معنادار بین شاخص توسعه پایدار و کیفیت عملکردی ـ ساختاری با ضریب 537/0 و با سطح اطمینان 99/0 وجود دارد. علاوه بر این آزمون فریدمن نشان داد، پایین بودن سطح ابعاد کیفیت محیطی منطقه مورد مطالعه به میزان کمتر از حد متوسط در ابعاد، جاذبه های گردشگری، امنیت آسایش، محیط اجتماعی و بصری و بالاتر از حد متوسط در بعد کیفیت عملکردی ـ ساختاری وکیفیت زیست محیطی می باشد.
خلاصه ماشینی:
به همین جهت ، موضوع مهمی که امروزه در برنامه ریزی برای نواحی شهری بسیار اهمیت دارد، ارتقاء کیفیت محیط گردشگری در چارچوب اهداف توسعة پایدار است (٨ :٢٠٠٧ ,Zabka) که در مقیاس کلان، از طریق توسعة خدمات، تسهیلات و زیرساخت های مناسب و مدیریت آنها به منظور پاسخگویی به نیازهای گردشگران، ضرورت فراوان دارد(١١ :٢٠٠٨ ,Ramkissoon &Nunkoo, R.
این صنعت پاک در چارچوب الگوهای فضایی خاص عمل می کند، یکی از این الگوهای فضایی گردشگری شهری است (٢٠١٢:٧٠ Corbos &Popescu ) که امروزه به عنوان یکی از بخش های اقتصادی جهان، رشد سریعی در توسعه اقتصادی جهان داشته است (٢٠١١:٤٩ ,Milenkovska) چرا که این بخش از گردشگری با امکان حفظ ارزشها، باورها و رسوم باستانی به نحو مطلوبی می تواند اشاعه دهنده ارزشها و سنن جوامع در سطح ملی و محلی باشد (٢٠١٥:٤٥ ,World Tourism Organization).
(رجوع شود به تصویر صفحه) همانگونه که جدول شماره (٨) نشان می دهد، براساس آزمون فریدمن ، بین میانگین شاخص های کیفیت محیطی شهرستان مورد مطالعه در سطح آلفا ٠/٠١ تفاوت معناداری وجود دارد.
نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان می دهد که برخی از شاخص های کیفیت محیط شهرستان شوشتر از دیدگاه هر دو جامعه نمونه پژوهش بالاتر از حد متوسط بوده و در این میان بیشترین میانگین متعلق به کیفیت عملکردی ـ ساختاری(٣/٥٦٢)، کیفیت زیست محیطی (٣/٢٨١)، جاذبه های گردشگری (٣/١٩١) و امنیت و آسایش (٣/١١٤) بوده است .