چکیده:
در این مقاله ابتدا به تعریف سبک و طرح دیدگاههای صاحبنظران در باب سبک شعر میرزاده عشقی پرداخته شده؛ سپس با تکیه بر کلیات مصور عشقی، اشعار او از نظر زبانی و ساختاری (صرفی و نحوی) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.در حوزه صرفی از ورود واژه های فرانسوی به شعر عشقی و قاعدهکاهی زمانی که غالبا به واژهها و ساختارهای کهن، متروک و مرده زبان مربوط هستند و همچنین هنجارگریزی سبکی که به عدول شاعر از زبان معیار و استفاده از لغات و ساختهای زبان گفتار اختصاص دارد، سخن گفته شده و میرزاده عشقی بعنوان یک شاعر نئوکلاسیسیسم و گرایش او به واژههای اروتیک بررسی شده است. در حوزه نحو نوآوریها، کاربرد عبارات روایی، استفاده از ترکیبات محاورهای، همنشینی ساختهای کهنه و نو در کنار هم، سستی ترکیبات و ضعف تالیفهای او مورد بحث و بررسی قرار گرفتهاند. و در مجموع نشان داده شده است که نوسان شدید در زبان عشقی چه از نظر توجه به کهنه و نو، قاعدهکاهی و قاعدهافزایی، هنجارگریزی و... حکایت از آن دارد که عشقی در حوزه زبان مشغول آزمایش و خطاست.
خلاصه ماشینی:
در حوزة صرفی از ورود واژه های فرانسوی به شعر عشقی و قاعده کاهی زمانی که غالبا به واژه ها و ساختارهای کهن ، متروک و مردة زبان مربوط هـستند و همچنـین هنجارگریزی سبکی که به عدول شاعر از زبان معیار و استفاده از لغات و ساختهای زبان گفتار اختصاص دارد، سخن گفته شده و میرزادة عـشقی بعنـوان یـک شـاعر نئوکلاسیسیسم و گرایش او به واژه های اروتیک بررسی شده است .
زمان نزع هجده ساله ، عاشق دختری دیـدم ابا سیمای پراندوه و اندر رفته چشمانی (ص ٣٢٠) چشم گورستان ، بیش از همه بر من نگـران یعنی ایدون مرو،این جای بمان چون دگران (ص ٢٠٩) تا به اکنون که هزار و صد و اندی سال است اندراین بقعه ،درین جامه ،مرااین حال است (ص ٢١٥) زمان مرگم اسـت ایدر، بنه آسـوده ام دیگـر خدا را در دم آخر!زمن دیگرچه میخواهی (ص ٣٢٠) بـدو گـویم ایـدر خوشـی چیـست ؟ هـیچ خوشی چیست جز ناخوشی ،نیست هیچ (ص ٣٨٥) ١-٥- استعمال واژه های کهن غیر رایج عشقی از واژه های کهن مربوط به دورة اول ادبـی (سـبک خراسـانی ) در شـعر خـود زیـاد استفاده کرده ، که بدون تردید در این باب تحت تأثیر گذشتگان بوده است و نشان میدهد او به ساختار زبانی سبک خراسانی علاقه مندست و از سوی دیگر هنـوز زبـان و بیـان خـاص خود را پیدا نکرده است ، واژه هایی چون اسپید صص ٢٠٣ و٢١٤، باره به معنـی اسـب ص ٢٠٣، چاشت ص٢٠٣، سیماب ص ٢٠٥، هشتن صص ٢١٧ و ٢٠٦ و٢٦٣ و ٣٩٣، پـور ص ٢٣٨، جنبندی ، جهندی و خسبندی ص ٢٠٦، خرامیدن ص٢١٧، ٣١١ و...