چکیده:
بیماری ایدز در طول دهههای گذشته، قربانیان زیادی در ایران گرفته است. بازتاب و بازنمایی رسانهای این مسالۀ مبتلابه جامعۀ ایران در آثار هنری و رسانهای، در نگاه جامعه به این بیماری موثر بوده است. مقالة حاضر درصدد است تا ضمن مروری بر روند بازنمایی کلیشهپردازانه ویروس اچآیوی و بیماری ایدز و مبتلایان به آن در تلویزیون ایران، بر سریال تلویزیونی پریا که ضمن دراماتیزه کردن ابعادی از شیوع این بیماری در جامعۀ ایران، رویکردی آموزشمحور در پرداخت به این بیماری داشت، متمرکز شده است. 23 سکانس برای تحلیل لایههای معنایی موجود در آنها با استفاده از روش نشانهشناسی فیسک انتخاب و در سه سطح، نشانههای ارائهشده در خصوص بیماری و بیماران ایدز و مبتلایان به ویروس اچآیوی تحلیل گردید. یافتههای این پژوهش نشان میدهد گرچه سریال پریا در نمایش بیماری ایدز و مبتلایان به ویروس اچآیوی با واقعیت، فاصله بسیار دارد و برخی آموزشهای انعکاسیافته در آن، کاستیهایی دارد، اما این سریال با فاصله گرفتن از کلیشهسازیهای معمول تلویزیون در این زمینه، دربردارندۀ رویکرد همدلانۀ بیشتری در قبال بیماران مبتلا به ایدز و ویروس اچآیوی است. همچنین در این سریال از میان مؤلفههای گوناگون مربوط به درمان بیماری، تنها بر حمایت عاطفی و روانی خانوادهها از بیماران، متمرکز بوده است و درمانهای دارویی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
یافته های این پژوهش نشان میدهد که گرچه سریال پریا در نمایش بیماری ایدز و مبتلایان به ویروس اچ آیوی، با واقعیت فاصلۀ بسیار دارد و برخی آموزش های انعکاس یافته در آن ، کاستیهایی دارد، اما این سریال با فاصله گرفتن از کلیشه سازیهای معمول تلویزیون در این زمینه ، دربردارندۀ رویکرد همدلانۀ بیشتری در قبال بیماران مبتلا به ایدز و ویروس اچ آیوی است .
اما با توجه به اینکه چگونگی بازتاب مسائل مربوط به اچ آی وی / ایدز و مبتلایان به آنها در رسانه ها ازجمله در تلویزیون ، بر دریافت و خوانش مخاطبان از آن تأثیر دارد، و چه بسا گاه بازنمایی کلیشه ای و صرفا هراس انگیز گذشته در مورد این بیماری در تلویزیون ، باعث فهم نادقیقی از مبتلایان در جامعه شده ، ضروری است که تصویر تلویزیونی این ویروس /بیماری و افراد مبتلا به آن مطالعه شود.
کیوان از طریق سرنگ آلوده ، مبتلا به ویروس اچ آیوی میشود، اما قبل از آنکه این موضوع را بفهمد، به پریا ـ دختر خالۀ مطلقه اش ـ که دو فرزند دارد و به تازگی از خارج برگشته ، علاقه مند شده است و بالاخره با مشقت های فراوان و ایستادگی در برابر مخالفت پدرش ، با وی ازدواج میکند.
شهرام به عنوان کسی نمایش داده میشود که انجام دادن عمل اخلاقی (نمیداند چه دارویی باید به کیوان تزریق کند و میگوید این کاره نیست ) برای او اهمیت دارد، اما توانایی مقاومت در برابر نظر دیگران و یا 96 مخالفت با آنها را ندارد (شخصیتی سست عنصر است که در سکانس های بعدی سریال ، از این ویژگی شهرام برای بروز مشکلات بعدی او استفاده میشود).