چکیده:
هدف این پژوهش پیشبینی رفتارهای پرخطر بر اساس تواناییهای شناختی با میانجیگری ساختارهای انگیزشی در نوجوانان دبیرستانی شهر تهران در سال 96-1395 بود. 426 دانشآموز دختر و پسر به روش خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامههای رفتارهای پرخطر (زاده محمدی و احمدآبادی، 1390)، ساختار انگیزشی (کاکس و کلینگر، 2004)، و تواناییهای شناختی (نجاتی،a1392) پاسخ دادند. برای تحلیل دادهها از روش آماری مدلیابی معادلات ساختاری (با استفاده از نرم افزار لیزرل) استفاده شد. شاخص برازش تطبیقی (94/0=CFI)، شاخص نیکویی برازش (95/0=GFI)، شاخص نرمشده نیکویی برازش (92/0=AGFI) و ریشه دوم میانگین مجذورات خطای تقریب (08/0=RMSEA) حاکی از برازش الگوی مفهومی با دادههای گردآوری شده بودند. یافتهها نشان دادند که ساختار انگیزشی (در دو بعد انطباقی و غیر انطباقی) رابطۀ بین تواناییهای شناختی و رفتارهای پرخطر را میانجیگری میکند. همچنین اثر مستقیم رفتار انطباقی و غیر انطباقی بر رفتارهای پرخطر معنادار بود. اثر مستقیم تواناییهای شناختی بر رفتار انطباقی و غیرانطباقی معنادار بود. همچنین تواناییهای شناختی توانستند 5 درصد از واریانس رفتار انطباقی و 28 درصد از واریانس رفتار غیر انطباقی را تبیین کنند. به علاوه ساختار انگیزشی (در دو بعد رفتار انطباقی و غیر انطباقی) و تواناییهای شناختی با هم توانستند 20 درصد واریانس رفتارهای پرخطر را پیشبینی کنند.
خلاصه ماشینی:
٤٢٦ دانش آموز دختر و پسر به روش خوشه اي چندمرحله اي انتخاب شدند و به پرسشنامه هاي رفتارهاي پرخطر (زاده محمدي و احمدآبادي، ١٣٩٠)، ساختار انگيزشي (کاکس و کلينگر، ٢٠٠٤)، و تواناييهاي شناختي (نجاتي،a١٣٩٢) پاسخ دادند.
Adjusted Goodness of fit index متغير ميانگين انحراف استاندارد کجي کشيدگي رفتار انطباقي 7/66 1/27 1/49 -0/96 رفتار غير انطباقي 6/48 1/21 0/03 -0/33 ساختار انگيزشي (نمره کل ) ١٤/٤ 2/00 - 0/38 0/79 حافظه 24/85 3/74 0/18 -0/85 کنترل مهاري و توجه انتخابي ٢١/٩٤ 4/26 0/09 -0/39 تصميم گيري 18/13 3/68 0/32 -0/64 برنامه ريزي 10/69 2/84 -0/58 -0/44 توجه پايدار 9/18 2/64 0/03 -0/59 شناخت اجتماعي 11/17 2/45 0/61 -0/84 انعطاف پذيري 14/00 3/12 0/08 -0/58 توانايي شناختي (نمره کل ) ١٠٩/٩٦ 14/65 -0/17 -0/37 همانطور که در جدول (١) نشان داده شده است کجي و کشيدگي همۀ متغيرها بين ٢± قرار دارد که حاکي از اين است که توزيع نمره هاي متغيرهاي مورد مطالعه نرمال است .
شاخص هاي برازش مدل اندازه گيري ساختار انگيزشي، تواناييهاي شناختي و رفتارهاي پرخطر در جدول (٣) نشان داده شده است .
بحث و نتيجه گيري يافته هاي اين پژوهش نشان داد که الگوي پيش بيني رفتارهاي پرخطر بر اساس تواناييهاي شناختي با ميانجيگري ساختار انگيزشي از برازش مطلوبي برخوردار است .
بر اساس يافته هاي اين پژوهش ، تواناييهاي شناختي ، ساختار انگيزشي انطباقي را به صورت مثبت پيش بيني ميکنند.
همچنين بر اساس يافته هاي اين پژوهش ساختار انگيزشي انطباقي و غير انطباقي نقش مانجي را در رابطۀ بين رفتارهاي پرخطر و تواناييهاي شناختي ايفا ميکنند.