چکیده:
در ایران حدود 520 هزار نفر در صنایع وابسته به شیلات و 160 هزار نفر از طریق ملوانی مشغول به فعالیت هستند. دریانوردی با خطرات بسیاری از جمله حوادث کار در دریا، نوسانات درآمدی بهدلیل ماهیت فصلی بودن، طولانیشدن دورۀ خدمت و مشکلات بیمۀ بازنشستگی ناشی از آن، سختی کار و ... همراه است. هدف از این پژوهش، شناسایی مهمترین موانع دریانوردان برای بیمه شدن، برشمردن چالشهای اصلی سازمان تأمیناجتماعی در رابطه با بیمه کردن این گروه، مطالعۀ تطبیقی وضعیت بیمهپردازی دریانوردان سایر کشورها و در نهایت پیشنهاد اصلاحات موردنیاز در فرایند و نظام بیمهپردازی دریانوردان ایران است. در این پژوهش، از روش تحقیق کتابخانهای به شیوۀ تحلیلی- توصیفی برای مطالعۀ مقاولهنامههای بینالمللی و بیمهپردازی دریانوردان در سایر کشورها و مصاحبه با خبرگان جهت برشمردن مشکلات سازمان درخصوص بیمه کردن این گروه استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که بهتر است نظام جداگانهای برای بیمۀ دریانوردان ایران ایجاد شود، و اگر امکان انجام این مسئله در کوتاهمدت فراهم نباشد، بهتر است با اعمال تغییراتی در الگوهای موجود، برخی از مشکلات موجود در این زمینه را هرچه بهتر برطرف ساخت.
In Iran, about 520,000 people are flocked through fisheries and 160,000 are being flogged. But, shipping with many risks, including accidents at sea, income fluctuations due to the nature of seasonality, prolonged service life and the problems of retirement due to it, hard work, etc. But, due to the job and economic structure of this occupation, it is usually a fisherman and a part of full-time and part-time careers, and this has led to problems with the social insurance of these strata. The purpose of this study was to identify the most important obstacles for seafarers to insure, to take into account the main challenges of the social security organization regarding insurance of these strata, to study the comparative situation of the insurance of seafarers of other countries and finally to propose the necessary reforms in the process and system of insurance of Iranian seafarers. For this purpose, the research method of library study and descriptive analytical method for the study of international agreements and seafarers' insurance in other countries and interviewing experts have been used to account for the organization's problems in insuring these segments. The results of the study showed that a separate insurance system for Iranian seafarers would be better. But, if this action could not be taken in the short term, some of the problems of these segments would be eliminated by changing existing patterns.
خلاصه ماشینی:
جدول ١: تعداد صيادان عضو تعاوني صيادان به تفکيک استان طي ١٣٧٠ الي ١٣٩٢ ـ شرکت سهامي شيلات ايران {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} 14 با شناخت هرچه بيشتر مشکلات اين قشر از جامعه ، در سال ١٣٧٤ طي توافق نامه اي بين ادارة تعاون ، سازمان تأمين اجتماعي ، سازمان بنادر و دريانوردي و ادارة کار و امور اجتماعي در بندرعباس مقرر شد براساس فهرست ورود و خروج لنج ها و روزهايي که مولانان و صيادان در سفر بوده اند، حق بيمه توسط مالک لنج ها با معافيت پرداخت شود؛ اما در روزهايي که لنج در بندر پهلو گرفته و ملوانان بيکار هستند، حق بيمه اي به آنان تعلق نمي گيرد و اين يکي از معايب قانوني موجود در رابطه با اين اقشار است ؛ هرچند اصل اين قانون يک قدم رو به جلو بود (خسرواني ، ١٣٩٥، ٢).
با اين حال ، با هماهنگي بين يعني ملوانان و لنج داران و سازمان تأمين اجتماعي و همچنين دولت اين امکان وجود دارد که راه حل هايي جهت پوشش بيمه اي آنان ارائه شود؛ به گونه اي که هم زمينۀ مناسب جهت بيمه شدن صيادان و ملوانان فراهم شود و هم سازوکار عملي براي تأمين مالي آن پيشنهاد گردد؛ به نظر مي رسد با تمهيدات ناشي از مطالعۀ تجربيات جهاني بتوان اين مشکل را حل کرد؛ چراکه تجربۀ اين مشکلات در برخي صنف هاي ديگر مانند زنبورداران ، کارگران ساختمان و رانندگان نيز وجود داشته است و با بهره گيري از تجربيات ساير کشورها نتايج قابل قبولي در اين زمينه به دست آمده است .