چکیده:
از مهمترین مفاهیم شیعی، مفهوم امامت است که از قداست بالایی در بین شیعه
برخوردار است و تالی تلو مقام نبوت به حساب میآید. شیمیان با تکیه بر یات الهمی و
سنت قطعی نبوی» موضوع امامت را از اصول مذهب به شمار آورده و به اثبات آن می-
پردازند. از جمله آنهاء یه ۵۵ سوره مائده میباشد که دلالتش بر ولایت امام علی علیه السّلام مورد
ادعای شیعه و انکار مخالفان بوده است. یکی از آنهاء اینتیمیه حرانی میباشد که نقش
بسزایی در طرح موضوعات چالش برانگیز علیه عقاید شیعی و ترویج آنها دارد. وی در
کتاب «منهاج السنه» که در پاسخ به «منهاج الکرامه» علامه حلی به نگارش درآوردء با
طرح شبهاتی, نقریبا تمامی ادعاهای شیعیان از جمله شان نزول و دلالت آیه ولایت را
مورد تردید قرار داد. اینکه «شبهات وی بر آیه مزبور چیست و چه پاسخهایی میتوان به
آنها داد؟» موضوعی است که زمینه نگارش این مقاله را با روش توصیفی - تحلیلی فراهم
نموده و نگارندگان با تکیه بر منابع اصیل بدان پرداختهاند. یافتههای تحقیق,
حاکی از آن است که ادعاهای وی مبنی بر نادرستی روایات و تحلیل شیعی مربوط به آیه
مزبور کاملا نادرست و بر خلاف اجماع نسبی فریقین میباشد.
خلاصه ماشینی:
ابنتیمیه به تبعیت از برخی مخالفان امام علی7 در آثار خود از جمله در «منهاج السنه» با طرح شبهاتی، شأن نزول معروف و دلالت آیه ولایت بر امامت را به شدت انکار نموده و ایراداتی بر آن وارد کرده است.
صحت اسناد روایت در پاسخ از ابنتیمیه که علامه را به دروغ متهم ساخته، باید گفت: نه تنها تمامی راویان و علمای شیعه چنین چیزی را نقل کردند، بلکه بسیاری از بزرگان عامه با صراحت بر این شأن نزول و کذب اتهام ابنتیمیه مهر تأیید زدهاند.
هرچند که همین تصریحات برای اثبات مطلب کفایت میکند؛ اما درعینحال به برخی از روایاتی که در این زمینه در آثار اهل سنت نقل شده نیز اشاره میکنیم: بغوی (م 510ق) _که تفسیرش مورد تأیید ابنتیمیه بوده و دربارهاش گفته: اما تفاسیر سهگانهای که از آنها سؤال شده، سالمترین آنها از بدعت و احادیث ضعیف، تفسیر بغوی است از سدی نقل میکند که این آیه درباره علیبنأبیطالب7 درحالیکه در رکوع، انگشترش را صدقه داد، نازل شد.
از مجاهد، سدی، ابوجعفر و عتبه روایت شده است که این آیه درباره علی7 وقتی که انگشترش را به هنگام رکوع صدقه داد، نازل شد.
ابنتیمیه که به این امر توجه پیدا کرده و به خوبی میداند، حالیه بودن «واو» انحصار مصداق در شخص امیرالمؤمنین7 را بهدنبال داشته و با عقیده آنان مبنی بر برداشت معنای نصرت و محبت ناسازگار میباشد، آن را انکار کرده و میگوید: اگر واو به معنی حال باشد، لازم میآید که صدقهدادن در رکوع از شرایط ولایت باشد، در نتیجه غیر از علی7 هیچ کس دیگر شایستگی ولایت نخواهد داشت.