چکیده:
سؤال اصلی این پژوهش آن است که ریشههای شکلگیری شناخت و رفتار تروریستها و بالاخص مهمترین گروه تروریستی موجود یعنی داعش چیست و چه مدلی در این راستا می توان ارائه داد؟ چارچوب شناخت اجتماعی، بر مبنای تعامل فرد با محیط به طرح موضوعاتی چون «خاستگاه شناختی»، «سبکهای شناختی»، «الگوهای شناختی» و «ظرفیت شناختی» به بررسی «زبان»، «خاستگاه زیستی – روانی»، «سازههای ذهنی» و «فرهنگ اجتماعی» پرداخته و ریشههای شکلگیری شناخت تروریستهای داعش را توضیح میدهد. به منظور ترسیم مدل ذهنی تروریستهای داعش از روش تحلیل محتوای کیفی و نرم افزار Xmind استفاده شده است. مضامین استخراج شده و موجودبرای ترسیم مدل ذهنی شامل عقاید (ترجیح نقل بر عقل، فقه التکفیر، سلفیگری و حافظه گذشتهگرا، نصگرایی جمودی)، استعارهها (بدعت، شریعت، جهاد، خلافت و خلیفه)، فضای زندگی (نابنهجاری بازتولید شده در خانواده، احساس محرومیت نسبی)، خاستگاه زیستی- روانی (دونیمگی و تفکر سیاه – سفید و همه یا هیچ، مرگپرستی، خشونت بدخیم، سلطه غریزه، هذیان عظمت و خودستاییِ مرضی، شخصیت ضد اجتماعی)، گروه (حس تعلق و خویشاوندی ساختگی، خطر به مثابه ارزش، فشار اطاعت و موفقیت) و بحران هویت (مناقشه و تداخل فرهنگی، هژمونی غرب و حقارت عرب، احیای شکوه اسلامی) است. برمبنای تحلیل و تبیین این مضامین، مدلی نیز ترسیم شده است.
خلاصه ماشینی:
تبیین خاستگاه های شناختی و ترسیم مدل ذهنی گروه تروریستی داعش 1 حدیث اقبال دریافت : ١٣٩٥/١٢/٨- پذیرش : ١٣٩٧/٢/٤ چکیده سؤال اصلی این پژوهش آن است که ریشه های شکل گیری شناخت و رفتار تروریست ها و بالاخص مهمترین گروه تروریستی موجود یعنی داعش چیست و چه مدلی در این راستا می توان ارائه داد؟ چارچوب شناخت اجتماعی، بر مبنای تعامل فرد با محیط به طرح موضوعاتی چون «خاستگاه شناختی»، «سبک های شناختی»، «الگوهای شناختی» و «ظرفیت شناختی» به بررسی «زبان »، «خاستگاه زیستی – روانی»، «سازه های ذهنی» و «فرهنگ اجتماعی» پرداخته و ریشه های شکل گیری شناخت تروریست های داعش را توضیح میدهد.
مضامین استخراج شده و موجود برای ترسیم مدل ذهنی شامل عقاید (ترجیح نقل بر عقل ، فقه التکفیر، سلفیگری و حافظه گذشته گرا، نص گرایی جمودی)، استعاره ها (بدعت ، شریعت ، جهاد، خلافت و خلیفه )، فضای زندگی (نابنهجاری بازتولید شده در خانواده ، احساس محرومیت نسبی)، خاستگاه زیستی- روانی (دونیمگی و تفکر سیاه – سفید و همه یا هیچ ، مرگ پرستی، خشونت بدخیم ، سلطه غریزه ، هذیان عظمت و خودستایی مرضی، شخصیت ضد اجتماعی)، گروه (حس تعلق و خویشاوندی ساختگی، خطر به مثابه ارزش ، فشار اطاعت و موفقیت ) و بحران هویت (مناقشه و تداخل فرهنگی، هژمونی غرب و حقارت عرب ، احیای شکوه اسلامی) است .
همانطورکه اشاره شد در این پژوهش عناصر زبان ، با تمرکز بر عقاید و نگرش ها (ایدئولوژی، نظام اندیشگی)، نحوه ادراک جهان (چارچوب فهم جهان )، استعاره ها و شیوه تفسیر، ریشه و خاستگاه زیستی – روانی (شخصیت کاوی)، هویت و فرهنگ اجتماعی (سازه های ذهنی اجتماعی) به عنوان مبانی تبیین شناخت تروریستی در نظر گرفته شده اند.