چکیده:
اکوسیستم های بیابانی بدلیل توان اکولوژیکی منحصر به فرد و قابلیت ها و ارزشهای اقتصادی اجتماعی، -
جاذبه ها و قابلیت های منحصر به فرد به بکی از کانون های گردشگری در طبیعت تبدیل شده است. بیابان ها
و مناطق کویری کشور دارای قابلیت های مهمی در زمینه توسعه بیابان گردی و گردشگری بیابانی است که
می تواند نقش مهمی در توسعه پایدار جوامع روستایی این مناطق ایفا کند. بر این اساس هدف تحقیق حاضر شناخت اثرات گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی دو بخش جرقویه علیا و بنرود شهرستان اصفهان میباشد. منطقه مورد مطالعه از موقعیت جغرافیایی مناسب، سابقه تاریخی، تنوع بناهای تاریخی و چشماندازهای گوناگون طبیعی و منحصربهفرد برخوردارند یکی از مناطق جذاب گردشگری ایران و اصفهان بهحساب میآیند. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به روش پیمایشی و از طریق تکنیک پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش 360 نفر از روستاییان از 12 روستای منطقه مورد مطالعه است که با روش نمونه گیری تصادفی ساده متناسب با حجم جامعه انتخاب شدند. سطح پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 73/. دست آمد. برای آزمون فرضیات از نرمافزار SPSS و آزمونهای آماری T-tes تک نمونهای و تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که در منطقه مورد مطالعه توسعه گردشگری بیابانی بر توسعه مناطق روستایی اثرگذار بوده است با استفاده از روش تحلیل عاملی و 29 متغیر، تاثیر گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی منطقه مورد مطالعه تحلیل شد که متغیرها به پنج عامل تقلیل یافته و عامل اول بهنام توسعه اقتصادی و رفاه با واریانس 30.61 درصد، بعنوان مهمترین عامل متاثر از گردشگری بیابانی در مناطق روستایی مورد مطالعه شناخته شد.
The study evaluates effects of desert tourism on sustainable development of rural areas. The study is of descriptive-analytical . The method for data collection is literature review and survey (questionnaire). The statistical population of the study was consisted of host community (rural households), with a sample size of 5540 households in the studied areas. The questionnaires were analyzed using the statistical software of SPSS. For analysis of data and testing of hypothesis used statistical tests of one sample T-test and factor analysis. In addition, its validity is 0.73. The impact of desert tourism on sustainable rural development in the study area analyzed by using of factor analysis and 29 variables, that variables reduced to four factors. The first factor as economic development with variance of 30.61 percent was recognized as the most important factor, that it was affected by desert tourism in rural areas in the studied area. The explanation of the relationship between desert ecotourism and sustainable rural development, the result showed the development of desert ecotourism with a coefficient of 0.621 on economic development, with a coefficient of 0.521 on social development, and with a coefficient of 0.304 on physical-environmental development affected in villages in the studied area.
خلاصه ماشینی:
همچنین با استفاده از روش تحلیل عاملی و ٢٩ متغیر، تأثیر گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی منطقه مورد مطالعه تحلیل شد که متغیرها به پنج عامل توسعه اقتصادی و رفاه ، تغییرات اجتماعی- فرهنگی، تقویت زیرساخت ها، تغییر کیفیت محیط زیست و بهداشت محیط و تغییر کاربری اراضی و تخریب محیط تقلیل یافته و عامل اول به نام توسعه اقتصادی و رفاه با واریانس ٣٠,٦١ درصد، بعنوان مهمترین عامل متأثر از گردشگری بیابانی در مناطق روستایی مورد مطالعه شناخته شد.
برای ارزیابی اثرات توسعه گردشگری بیابانی بر تغییرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی جوامع روستایی در منطقه مورد مطالعه از متغیرهای مثبت و منفی جدول ١ که با مطالعه ادبیات تحقیق و مطالعه اولیه از منطقه بدست آمد، استفاده شده است .
جدول ١ شاخص های ارزیابی اثرات توسعه گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بهبود خدمات زیر بنایی روستا؛ بهبود کیفیت معابر داخلی روستا؛ تقویت مبلمان روستا؛ افزایش امکانات و گسترش فضاهای تفریحی؛ تغییر الگوی مسکن روستایی؛ استفاده از روش های جدید مدیریت پسماندها و دفع بهداشتی زباله ها؛ محیطی - مدیریت فاضلاب ها و آبهای سطحی؛ توجه به بهداشت محیط و نظافت کوچه ها و معابر؛ بهسازی محیط زیست و کالبدی توسعه فضای سبز؛ تراکم جمعیت در روستاها در فصول گردشگری؛ افزایش سروصدا و برهم زدن آرامش ساکنان محلی؛ افزایش آلودگی آب ؛ افزایش زباله در مکان های گردشگری و مناظر طبیعی روستا؛ تغییر کاربری اراضی کشاورزی؛ آسیب به باغات و محصولات کشاورزی به سبب تعرض گردشگران ؛ تخریب طبیعت و چشم اندازها.