چکیده:
انگارههای ذهنی موجود میان گروههای اجتماعی، تأثیر مستقیمی بر شکلگیری تعاملات میان آنها دارد. مردم اغلب دیگران را بهعنوان اعضای یک گروه اجتماعی درک میکنند و براساس انگارههایی که در ذهنشان از دیگری وجود دارد، تعاملات خود را شکل میدهند. مطالعه و شناسایی انگارهها میتواند در برقراری یا عدم برقراری ارتباط درست، تأثیرگذار باشد. این مقاله به مطالعۀ انگارههای ذهنی شخصی اعضای انجمن اسلامی و انگارههای ذهنی خویشتن اعضای بسیج دانشجویی میپردازد. به این منظور سعی شده است از نظریه «انگارههای ذهنی» استفاده شود. براساس این نظریه، انگاره ذهنی، مجموعهای از تجربههای گذشته هستند که در گروههای دانشی مرتبط دستهبندی شدهاند و برای راهنمایی رفتارهای ما در موقعیتهای آشنا بهکار میروند. با توجه به تعریفهای نیشیدا (1999) و ترنر (1987)، انگارههای ذهنی شخصی و خویشتن، دو نوع از انگارههای ذهنی هستند. رویکرد روشی پژوهش حاضر، رویکرد کیفی است و درمجموع با 46 نفر از اعضای فعال تشکلها، مصاحبه نیمهساختیافته انجام شده است. تحلیل دادهها بهصورت تحلیل مضمون انجام شده است؛ انگارههای شخصی اعضای انجمن اسلامی که شامل سه مضمون مطلقگرایی، سنتگرایی، و نسبیگرایی اخلاقی هستند در مقابل انگارههای خویشتن اعضای بسیج که شامل انگارههای خویشتن از منظر دیگری و از منظر خود هستند، مطالعه و بررسی شده و در ادامه انگارههای متضاد و مشابه بین این دو تشکل دانشجویی، شناسایی شدهاند.
خلاصه ماشینی:
مطالعه انگارههای ذهنی تشکلهای دانشجویی دانشگاه تهران: انگارههای شخصی انجمن اسلامی و خویشتن بسیج دانشجویی سیدسعیدرضا عاملی، منصوره حجاری دریافت: 06/03/1397 پذیرش: 10/05/1397 چکیده انگارههای ذهنی موجود میان گروههای اجتماعی، تأثیر مستقیمی بر شکلگیری تعاملات میان آنها دارد.
تحلیل دادهها بهصورت تحلیل مضمون انجام شده است؛ انگارههای شخصی اعضای انجمن اسلامی که شامل سه مضمون مطلقگرایی، سنتگرایی، و نسبیگرایی اخلاقی هستند در مقابل انگارههای خویشتن اعضای بسیج که شامل انگارههای خویشتن از منظر دیگری و از منظر خود هستند، مطالعه و بررسی شده و در ادامه انگارههای متضاد و مشابه بین این دو تشکل دانشجویی، شناسایی شدهاند.
کلیدواژهها: ارتباطات بینفرهنگی، انگارههای ذهنی، تشکلهای دانشجویی، انگارههای شخصی، انگارههای خویشتن این مقاله بخشی از پایاننامه کارشناسیارشد با عنوان «مطالعه کیفی انگاره های ذهنی بین تشکلهای دانشجویی» است که در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران دفاع شده است.
انگارههای ذهنی مفهوم انگاره ذهنی از مفاهیمی است که بهطور گسترده در بسیاری از حوزهها ازجمله روانشناسی شناختی (نورمن و بابرو، 1977؛ لفتوس، نورمن و روملهارت، 1975؛ cognitive psychology Norman and Bobrow Loftus Rumelhart اسچنک و آبلسون، 1988)، هوش مصنوعی (آربیب و دیگران) و حوزههای دیگر بهکار میرود.
الف) مطلقگرایی این مضمون از مجموع هشت خردهمضمون استخراج شده است که همه آنها بیانگر انگاره ذهنیای هستند که تصور ذهنی اعضای تشکل انجمن اسلامی را در مورد اعضای بسیج دانشجویی بیان میکند.