چکیده:
در این مقاله بر اساس اسناد برجای مانده از بازجویی خانم مریم اعتمادی همسر مجید رهنما وزیر علوم در کابینه هویدا، ارتباط پنهانی مجیدرهنما با کا.گ.ب بررسی شده است. براساس یافته های سند پژوهشی نویسنده مقاله، مجید رهنما از زمانی که در آذر سال 1329به عنوان دبیر سوم سفارت ایران در شوروی راهی مسکو شد؛ به عنوان منبع، همکاری خود را با کا.گ.ب. آغازکرد. درصورتی که در همه این سالها در محافل سیاسی و فرهنگی، مجید رهنما به عنوان یک فرد نزدیک به آمریکا و جریان فکری هوادار غرب در ایران شناخته می شد.
در این مقاله ضمن آشنایی با جزئیات بعضی از ارتباط های مجید رهنما با عوامل جاسوسی شوروی در دوره تصدی او در مسئولیت های مختلف، ازچگونگی برقراری تماس اعضای کا.گ.ب. مستقر درسفارت شوروی در تهران در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در ایران با همسر مجید رهنما ، اطلاع پیدا می کنیم .
نویسنده همچنین با اتکاء به اسناد ساواک و گزارش منوچهر هاشمی رئیس اداره هشتم ساواک در خاطرات منتشر شده اش، دلایل همکاری مجید رهنما و همسرش را با کا.گ. ب. بررسی می کند . در این مقاله همچنین می خوانیم که مجید رهنما و همسرش حتی بعد از طلاق از یکدیگر هردو به همکاری خود با سازمان جاسوسی شوروی ادامه می دهند.
خلاصه ماشینی:
در اين گزارش آمده است : خانم مريم رهنما، که احتمالا همسر مجيد رهنما وزير سابق علوم است و خانه او در دربند گلابدره واقع مي باشد، از چند سال قبل ، بخصوص در زماني که در نخست وزيري کار مي کرد، با سازمان اطلاعاتي شوروي همکاري داشته و [هم اکنون نيز] دارد.
در مصاحبه اي که اخيرا با اين پناهنده بعمل آمد شخص مذکور درباره واقعه اي که قبلا راجع به آن اشاره ننموده بود مطالبي بدين شرح بيان نموده است : ١-يکي از مأمورين عاليرتبه سياسي ايران (احتمالا مقام سفارت يا در رديف آن که قبل از سال ١٩٥٤ در مسکو انجام وظيفه مي نموده ) به عنوان مأمور توسط سرويس کي .
در تاريخ ١٣٥١/٣/٨ نامه اي به اين شرح به کميسيون i نوشته شد: در تاريخ ٤٩/٥/٢٤ اعلام داشته بوديد که درسال ١٩٦٤ يک افسر اطلاعاتي شوروي به آمريکا پناهنده شده و در مصاحبه اي که با وي بعمل آمده اظهار داشته يکي از مأمورين عاليرتبه سياسي ايران احتمالا مقام سفارت يا در رديف آن که قبل از سال ١٩٥٤ در مسکو انجام وظيفه مي نموده بعنوان مأمور توسط سرويس کي .
مريم اعتمادي ادامه مي دهد: «مجيد در سازمان ملل متحد به سمت رئيس کميته افريقا و آسيا انتخاب شد و در همين پست اطلاعات جامعي از چگونگي فعاليت هاي کميته مزبور را در اختيار شوروي ها قرار مي داد و قبل از انجام هر ملاقات با افسر اطلاعاتي سفارت شوروي ، به منظور حصول اطمينان از اينکه مورد تعقيب مقامات آمريکايي نمي باشد به مدت ٤-٥ ساعت به انجام عمليات ضدتعقيب مبادرت مي نموده است ».