چکیده:
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اهربخشی تحریک فراجمجهای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی (TDCS) بر کارکردهای اجرایی بازماندگان جنگی مبتلا به اختلال استرس پس آسیبی (PTSD) انجام گرفتت. روش: این پژوهش از منظر اجرا از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه آزمایش و شم/پلاسبو بود جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه افراد آسیب دیده (مجروحین جنگی) شهر کرمانشاه بود و حجم گروههای آزمایش و شم/پلاسیبو جمعا شامل 30 نفر (هر گروه 15 نفر) بود که به روش نمونهگیری هدفمند (در دسترس) انتخاب شدند جهت گردآوری دادهها از پرسشنامه ارزابی اختلال کراکردهای اجرایی روانشناختی بارکلی (BDEFS) و فهرست اختلال استرس پسآسیبی وودرز و همکاران (1994) استفاده شد و دادهها با استفاده از ورش تحلیل کواریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافتهها: نتایج نشان داد بین میانگین نمرات پسآزمون خودمدیریتی زمان، خودانگیزشی، خودنظم جویی هیجانی و نمره کل کارکردهای اجرایی بعد از حذف اثر پیشآزمون، در گروههای آزمایش و گواه تفاوت معنیداری وجود دارد (P<0/01). به عبارتی میتوان گفت که تحریک فراجمجمهای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی (TDCS) منجر به افزایش سازههای مذکور در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه شم/پلاسیبو شده است. اما نتایج حاکی از آن بود که بین میانگین پس آزمون خودسازماندهی /حل مسئله و خودکنترلی /بازداری در گروههای آزمایش و شم/پلاسیبو تفاوت معناداری وجود ندارد (P>0/05). به عبارتی میتوان گفت که تحریک فراجمجمهای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی (TDCS) تغییر معناداری در خوسازماندهی /حل مسئله و خودکنترلی /بازداری ایجاد نکرده و در این خصوص اثربخش نبوده است. نتیجهگیری: با توجه به یافتههای حاصله و ارتقای کارکردهای اجرایی در جانبازان مبتلا به اخلال استرس پس آسیبی (PTSD)، لازم است تا درمانهایی نظیر تحریک فراجمجمعهای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی (TDCS) برای این افراد به صورت مدون مورد استفاده قرار گیرد.
Introduction:The purpose of the present research was to study the effectiveness of TSCS therapy on executive functions of war survivors who suffer from PTSD.
methods: It was a semi-experimental research with pre-test، post-test، experimental research and sham/placebo. The population of the research includes all injured people (wounded warriors) of Kermanshah and they were selected by purposeful sampling (available sampling) as 30 individuals (15 per group). In order to obtain data، Barkley psychological executive functions disorder scale (BDEFS) and Wooders et al. Traumatic Stress Disorder List (1994) was used and data were analyzed by Multivariate covariance analysis method.
Findings:The results showed that there is significant difference between mean score of time self-management، self-motivation، emotional self-regulation and total score of executive functions after omitting the effect of pre-test in experimental and control group (P0.05). in other word، it can be said that TDCS therapy had no effect and made no significant difference in self-organization/problem-solving and self-control/inhibition.
Conclusion: According to findings and promotion of executive functions in wounded warriors who suffer from PTSD، it is needed to use some treatments such as TDCS regularly