چکیده:
شکلگیری و فعالیت شبهنظامیان دولتی بهعلت زیرپا گذاردن رویههای قانونی و یکی از عوامل ایجاد انسداد برای روند دموکراتیزاسیون، همواره یک موضوع مهم برای درک پیچیدگی رابطه دولتها و ملتها بوده است. در ایران، «حزب جنگل» را میتوان ذیل چنین سازمانهایی صورتبندی کرد. هرچند تحقیقات صورت گرفته، آنرا بهعنوان یک واکنش محلی و موقتی به حضور اشغالگران شوروی در مازندران صورتبندی کردهاند اما شواهدی از تداوم این سازمان و حضور آنها در کودتای 28 مرداد نشان میدهد که باید از این تلقی سادهانگارانه فراتر رفت. بنابراین مساله اصلی این مقاله این است که حزبجنگل بهعنوان یکی از سازمانهای شبهنظامی دولتی، تحت کدام شرایط و عوامل بیرونی و درونی تکوین و دگرگونی یافت؟ این تحقیق با استفاده از روش تحقیق تاریخی و ارائه یک طرح تفسیری انجام شده است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که در فضای نیمه دموکراتیک پس از جنگ دوم جهانی، برخی از جناحهای دولت و نخبگان سیاسی، به دلیل هراس از دست رفتن منافع خود، با هرگونه ایدئولوژی مخالف و اصلاحطلبانه مبارزه میکردند و از متنفذین محلی برای این کار بهره میبردند که منجر به ظهور شبهنظامیان شد اما وجود برخی نواقص در این سازمان و افزایش تمرکز قدرت در دست جناحهای مزبور، منجر به ایجاد سازمان جدید و با کارایی موثرتر، موسوم به سازمان «کوک» گردید.
The formation and further development of state- sponsored militias has always been an important
issue in investigation of the complex relationship between states and nations. Such forces have always
transgressed some legal bounds and regulations and hampered the process of democratization in any
society. In Iran, the Party of Jungle is one of such forces. Many believe that the formation of this party
was only a reactionary local response against the Soviet invasion of Mazandaran Province; however
their affiliation to the 1953 Iranian Coup d’etat their presence cannot vindicate such simplistic reading
of their significance in Iran’s cotemporary history. The present article asks the following research
question: Under what national and international set of circumstances did the Party of Jungle, as a
state- sponsored militia, develop? For answering the question, the article utilizes the historical research
method and an interpretative plan. The findings of the article indicate that in the semi-democratic post-
World War II period, some factions of the state and the political elites fought against any ideological
and reformist opposition because they feared the loss of their interests. For gaining this objective, they
sought help of those local forces that can infiltrate in public and their communities. Eventually, the state
alongside the local infiltrators facilitated the emergence of the Party of Jungle. Due to some internal
problems of the party and the factional increase of power concentration, a new and more effective
organization was formed and was called the KOOK Organization.
خلاصه ماشینی:
Mitchell and Will Lowe, "States, the security sector, and the monopoly of violence: A new database on pro-government militias", Journal of Peace Research, Vol, 50, Issue 2, 2013, p.
250- 251; Tobias Bohmelt and Govinda Clayton, "Auxiliary Force Structure: Paramilitary Forces and Pro-Government Militias", Comparative Political Studies, Vol, 51, Issue 2, 2017, p.
وی همچنین با اطلاع از این که جناح های فوقانی ، در ظاهر مخالف با کمونیسم ، درصدد حذف رقبای سیاســی خود هستند، برای رسیدگی به مطالبات اتحادیه های کارگری ، فرقه دموکرات و احزاب چپ ، شکایات آنان را در مجلس قرائت می کرد و درصدد بود از طریق تشکیل انجمن های ایالتی ولایتی ، رســیدگی به عرایض توده ای ها، اصلاح رفتارهای نامناسب مأمورین دولت با آنها، با مخالفان دولت رفتاری بی طرفانه و منصفانه داشــته باشــد.
جناح های مختلف دولت و تسلیح شبه نظامیان محمدکاظم زال زر، از مؤسســان حزب جنگل ، اشــاره می کند که در اواخر ســال ١٩٤٦/١٣٢٤ برای دریافت اســلحه نزد سیدضیاء رفته و وی با همکاری سرلشگر ارفع ، رئیس ستاد ارتش ، این گروه را تسلیح کرده است .
در شــرایطی که از ســویی وضعیت نیمه دموکراتیک بر جامعه حاکم بود و از سوی دیگر، حزب توده به دولت قدرتمند شوروی متکی بود، دولت این امکان را نداشت که به سهولت دست به سرکوب بزند، بنابراین ، تلاش کرد تا از هسته های محلی همسو حمایت تسلیحاتی کند و از سوی دیگر در مجازات شــبه نظامیان جنگل ، به دلیل نقض حقوق شــهروندی ، مســامحه به خرج دهد.