چکیده:
مطالعه و تحلیل سیاست خارجی با وجود اینکه مسیرهای مشابه و بعضا یکسانی را همراه با نظریات روابط بینالملل طی کرده، مرزبندی و فاصله مشخصی را نیز با این نظریات حفظ کرده است. در مقاله حاضر، به بررسی توفیق یا عدم توفیق در مدل جامعهشناسی تاریخی تحلیل سیاست خارجی پرداخته شده است. بدین منظور، این پرسش اصلی را دنبال کردهایم که امکانپذیری مدل جامعه شناسی تاریخی سیاست خارجی به چه ترتیب بوده و چه تاثیری بر تحلیل سیاست خارجی دارد؟
نگاه جامعه شناسی تاریخی تحلیل سیاست خارجی، این قدرت افزون را میدهد تا علاوه بر اینکه تاثیر متقابل گذشته و حال را تبیین کند، نگاهی به آینده داشته باشد و بذرهای تغییر در آینده را درک کرده و نسبت به تبیین آن اقدام کند؛ یعنی این مطالعات قدرت پیش بینی را مشروع دانسته و آن را بر اساس آنچه گذشته، ممکن و گاه وظیفه و خصوصیت اصلی خود میداند. مدل جامعهشناسی تاریخی برخلاف ادعاهای پیشین که وظیفه نظریه را تنها به تبیین فرومی کاهد، تاکید دارد که پیش بینی و متعاقب آن، مطالعات آینده پژوهشی مشروعیت و اهمیت ویژه خود را دارد.
خلاصه ماشینی:
بررسي توفيق ياعدم توفيق در مدل جامعه شناسي تاريخي تحليل سياست خارجي سيدجلال دهقاني فيروزآبادي* تاريخ دريافت : ١٣٩٦/١٠/٢٧ رضا ذبيحي** تاريخ تأييد: ١٣٩٧/٣/٣٠ چکيده مطالعه و تحليل سياست خارجي با وجود اين که مسيرهاي مشابه و بعضا يکساني را همراه با نظريات روابط بين الملل طي کرده ، مرزبندي و فاصله مشخصي را نيز با اين نظريات حفظ کرده است .
بدين منظور، اين پرسش اصلي را دنبال کرده ايم که امکان پذيري مدل جامعه شناسي تاريخي سياست خارجي به چه ترتيب بوده و چه تأثيري بر تحليل سياست خارجي دارد؟نگاه جامعه شناسي تاريخي تحليل سياست خارجي، اين قدرت افزون را ميدهد تا علاوه بر اين که تأثير متقابل گذشته و حال را تبيين کند، نگاهي به آينده داشته باشد و بذرهاي تغيير در آينده را درک کرده و نسبت به تبيين آن اقدام کند؛ يعني اين مطالعات قدرت پيش بيني را مشروع دانسته و آن را بر اساس آنچه گذشته ، ممکن و گاه وظيفه و خصوصيت اصلي خود ميداند.
در واقع ، جامعه شناسي تاريخي از عناصر و مؤلفه هاي گوناگوني تشکيل شده است که هم ميتواند نگاه ما را به روابط بين الملل بسط دهد (حتي فراتر از آن علميتر کند) و هم اين ويژگي را خواهد داشت که آن را براي تحليل سياست خارجي به کار بگيريم .
براي بسط تببيني که در ادامه از جامعه شناسي سياست خارجي طرح خواهد شد نيز اين نگاه مدنظر خواهد بود؛ هم بدين دليل که سطح تحليل فرد و رفتارهاي او در اين بررسي مورد توجه خواهد بود و هم از اين روي که مفهوم کنش متقابل که در آثار جرج هربرت ميد متاثر از زيمل چشم گير است ، ما را در فهم و درک تعاملات درون جامعه سياسي يک کشور و همچنين تعاملات آن مجموعه به عنوان يک دولت - ملت با ديگر کشورها کمک ميکند.