چکیده:
دانشگاه باستانی گندی شاپور یکی از آثار به جای مانده از سلسله ساسانیان و با بیش از 17 قرن قدمت، یکی از قدیمی ترین و اولین دانشگاه های ساخته بشر است. گندی شاپور شهری است کهن در شمال استان خوزستان و در 17 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان دزفول که امروزه ویرانه های آن باقی است و به سبب بیمارستان و دانشگاهی که در آن بوده شهرت بسیار داشته است. به نظر می رسد دانشگاه گندی شاپور، از زمان شاپور اول پایه ریزی شد و بعدها توسط خسرو انوشیروان (خسرو اول) که نزد اعراب و حتی بیزانس به حکمران حکیم شهرت داشت تعمیر گردید. گندی شاپور از همان زمانی که ساخته شد، مرکزیت علمی یافت و چنان شهرت یافت که به شهر بقراط معروف گردید. دانشمندان زیادی از کشورهای مختلف در این دانشگاه مشغول تدریس و طبابت بودند. در این مقاله سعی شده است با استناد به منابع، به روش توصیفی، ضمن اشاره ای به پیشینه ی علم پزشکی در ایران باستان، موقعیت جغرافیایی، پیشینه و وجه تسمیه شهر گندی شاپور بررسی شود.
خلاصه ماشینی:
دکتر مشکور نیز در این رابطه در کتاب جغرافیای تاریخی ایران باستان آورده است: «خرابههای شهر جندیشاپور در جنوب شرقی دزفول را از بناهای شاپور دوم میدانند که به امر او بهدست اسرای رومی ساخته شده بود تا بگویند که این شهر تازه، بهتر از انطاکیه است، که اصل آن وه انتیوک شاه پور بوده است» (مشکور، 1371: 383)؛ اما نظر غالب این است که دانشگاه گندیشاپور از زمان شاپور دوم پایهریزی شد (رضایی، 1385: 157) و بعدها توسط خسرو انوشیروان (خسرو اول) که نزد اعراب و حتی بیزانس به حکمران حکیم شهرت داشت تعمیر گردید.
پیشینه پزشکی در دانشگاه گندی شاپور انوشیروان که نسبت به دیگر شاهان ساسانی بیشتر حامی دانشمندان بود، با گرد آوردن دانشمندان و پزشکان حاذق بر عظمت دربار و اهمیت کشور خویش افزود و دستور بنای یک مدرسه طب را در گندیشاپور صادر کرد، در آن زمان عدهای از فلاسفه یونان که بعد از تعطیلی آکادمی آتن بهدلیل تعصب امپراتوری روم، به ایران پناهنده شدند، مورد حمایت این پادشاه قرار گرفته و در این دانشگاه به تدریس پرداختند آغاز این مهاجرت در تاریخ طب بسیار مهم بود وپزشکان علم و حکمت یونانی را با خود بهمراه بردند و خسرو انوشیروان در علم را برای آنان گشود.