چکیده:
امیر علیشیر نوایی(متوفی ۹۰۶ق) بر جسته ترین شخصیت درباری در دوران سلطان حسین
بایقرا ست. مجالست و همنشینی با سلطان حسین بایقرا و از طرفی قرار گرفتن در طیف اشراف
نظامی ترک. سبب شده بود تا او خود را صاحب امتیاز در دربار سلطان بداند. از این رو با حضور
او در تشکیلات اداری سلطان و قرار گرفتن در کنار دیوان سالاران ایرانی از جمله مجد الدین
محمد خوافی: نظام الملک خوافی و افضل الدین محمد خوافی: زمینه ی کشاکش سیاسی در
میان دیوان سالاران فراهم شد. متوسل شدن به روش هایی چون اتهام به تقصیر و تصرف در
اموال دولتی» اتهام نقش داشتن در توطته های خانوادگی و تلاش در تضعیف جایگاه دیوان
سالاران در نزد شاهزادگان از جمله اقداماتی بوده است که امیر علیشیر نوایی و دیوان سالاران
ایرانی علیه یکدیگر به کار می بردند. این مقاله بنابر روش توصیفی _ تحلیلی و بر اساس منابع
کتابخانه آی گردآوری شده است
خلاصه ماشینی:
: امیر علیشیر نوایی، نظام الملک خوافی، مجد الدین محمد خوافی، سلطان حسین بایقرا، کشاکش سیاسی مقدمه: تشکیلات اداری تیموریان به عنوان یکی از حکومت های ترک تبار در تاریخ ایران پس از اسلام تفاوت چندانی با دوره های قبل خود نداشت، در این دوران نیز با حضور ترکان و ایرانیان در رأس امور لشکری و کشوری روبه رو هستیم، بدین صورت که ترکان اهل شمشیر و ایرانیان صاحبان قلم معرفی شدند.
در این میان باید گفت که در تشکیلات اداری سلطان حسین بایقرا دو عنصر ترک و ایرانی به صورت فعال نقش آفرینی داشته اند، و هریک تلاش داشتند تا با متوسل شدن به روش ها و طرح های متفاوت همچون اتهام و تقصیر در امور مالی جایگاه و رتبه ی خود را در نزد سلطان افزایش دهند، باید گفت که مقارن بودن علیشیر نوایی با دیوان سالاران ایرانی همچون مجد الدین محمد و نظام الملک خوافی، و رویا رو شدن آنها با نوایی چیزی جز عزل و شکنجه را برای آنها رقم نزد.
به طوری که خواندمیر در دستور الوزرا ، پس از آنکه ویژگی ها ی اخلاقی مجدالدین را ارائه می کند، بیان می کند که اگر چه مجدالدین در ملازمت و همراهی نوایی به سر می برده، اما زمانی که فرصتی به دست می آورده به غیبت او مشغول می شد و در نزد سلطان سلطان حسین بایقرا، امیر نوایی را به دخالت زیاد در امور منتسب می کرد و با همین اخلاق ناپسند خود، ارکان و امرای دولت را رنجیده خاطر می کرد (خواندمیر، 1356: 409_407) با تلاش حاسدان و معاندان و افزایش رشک و حسد در میان ارکان حکومتی؛ دیوان سالاران ایرانی؛ چون نظام الملک خوافی و افضل الدین محمد کرمانی و در کنار آن سخن چینی های امرای ترک از مجد الدین در نزد سلطان؛ موقعیت مجد الدین را تضعیف کرد و او را به سراشیبی سقوط رهنمون ساخت.