چکیده:
بازخوانی شاهنامه فردوسی، با هدف آگاه ی از وضعیت اقتصادی جوامع در گذشته های
دور، شناختی شایسته از تحولات اقتصادی در طول زمان به دست خواهد داد که می تواند در
برخی مواقع، راهگشای رخدادهای همسان با فاصله زمانی ومکانی باشد.
در همه سرزمینها رویکرد دولتها ومردم به مشاغل از جمله موارد ی ست که تاثیری مستقیم بر
اقتصاد آن جوامع خواهد داشت . اقبال یا عدم توجه به پیشه ای خاص نیز پایگاههای اجتماعی
متفاوتی را شکل می بخشد که بررسی چنین نکاتی صورت آشکارتر ی از وضعیت اقتصادی
جوامع، میزان درآمد وسطح زندگی افراد در ذهن ترسیم خواهد کرد.
در این نوشتار به این پرسشها پاسخ داده خواهد شد که انواع پیشه های موجود در شاهنامه
کدامند؟ چه مع یارهایی در طبقه بند ی آنها موثر ست؟ و با توجه به نظام اقتصاد ی حاکم بر
جوامع در شاهنامه درآمد ناش ی از آنها چه م یزان از نیاز ما لی خانواده ها را برطرف خواهد
ساخت؟
بدین منظورتا حد امکان ، تصویری روشن ازچگونگی دسته بند ی مشاغل بر اساس میزان
وابستگی به حکومتها، صاحبان پیشه ها، پایگاه اجتماعی ونیز میزان درآمد حاصل از آنها با
هدف آشنایی بیشتر با فضای اقتصادی و اجتماعی شاهنامه ارائه گردیده است.
خلاصه ماشینی:
در داستان بهرام گور و دختران آسیابان با چنین مکانی روبرو میشویم : شهنــشاه بــر روشــنی بنگریــد بیــک ســو دهــی خــرم آمــد پدیــد یکــی آســیا دیــد در پــیش ده نشـــسته پراگــــــنده مـــردان مـــه (449-448/331/7) به نظر میرسد با توجه بوجود صاحبان حرفه های مختلف ، بازار مکان بسیار شلوغی باشد؛ چـرا کـه در نبرد لهراسپ با کهرم ، شاهد حضور هزار مرد پیشه ور در جنگ بدفاع از لهراسپ هستیم و ایـن نشان روی آوردن شمار زیادی از مردم به مشاغل بازاری و کار در مکانهای ویـژة اقتـصادی خـود است ١ در پادشاهی شاپور ذوالاکتاف هم با ازدحام عصرگاهی بازاریان بر روی پل روبرو می شـویم 2 که به هنگام تعطیلی بازار قصد بازگشت به خانه را دارند انواع پیشه بر اساس وابستگی به حکومت : در این تقسیم بندی میتوان از دو نوع شغل دولتی و غیردولتی یا خصوصی نام بـرد کـه هـر یـک از قوانین و ویژگیهای خاص خود برخوردارند و افرادی نیز در هر یک ازاین دو نـوع شـغل مـشغول فعالیت و کسب درآمد هستند.
انواع پیشه بر اساس پایگاه اجتماعی : دریک تقسیم بندی دیگر، میتوان با توجه بمیزان اعتبار و ارزش جامعـه بـرای پیـشه هـا آنهـا را بـه «دینی ، سیاسی »، «درباری - دیوانی »، «نظامی »، «بازاری یا آزاد» و «پست » دسته بندی کرد: مشاغل دینی : این دسته ازپیشه ها از ارزش و حساسیت ویژه ای برخوردارند صاحبان این نوع کارها از آنجا کـه الگوی همه طبقات جامعه اند و در حقیقت مردم در امور دنیایی و آن سری خـود از ایـشان پیـروی میکنند دارای موقعیت حساسی هستند.