چکیده:
زمینه: رفتارهای کارکنان در سازمان بر روی ذینفعان سازمان تاثیر میگذارد و یکی از این رفتارها، رفتار انحرافی کارکنان است که در زمره رفتارهای منفی فرانقش تعریف میشود؛ و تمامی سازمانها تلاش مینمایند سطح آن را به حداقل ممکن برسانند. لذا پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین رهبری اخلاقی و رفتارهای انحرافی کارکنان با نقش واسطهای عزت نفس میپردازد.
روش: این تحقیق به لحاظ روش، توصیفی - همبستگی است؛ و جامعه آماری آن شامل کارکنان 5 شعبه اداره تامین اجتماعی شهر شیراز به تعداد 380 نفر بوده که 212 نفر از آنان بهعنوان نمونه تحقیق و به روش احتمالی تصادفی خوشهای انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری دادههای تحقیق حاضر، پرسشنامه استاندارد بوده که از نظر روایی و پایایی مورد تایید میباشد. در پایان، از روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار spss20 و lisrel8.54 برای تحلیل دادهها استفاده گردید.
یافتهها: نتایج نشان میدهد که رهبری اخلاقی، بهطور مستقیم و یا از طریق عزت نفس با رفتارهای انحرافی کارکنان رابطه دارند.
نتیجهگیری: با توجه به یافتهها، میتوان گفت افزایش سطح مولفههای رهبری اخلاقی در تامین اجتماعی، منجر به کاهش رفتارهای انحرافی کارکنان، و افزایش عزت نفس آنان خواهد شد. همچنین افزایش عزت نفس کارکنان ، باعث کاهش رفتارهای انحرافی کارکنان میشود.
خلاصه ماشینی:
پیشینه تحقیقات انجام شده (رجوع شود به تصویر صفحه) براساس مبانی نظری جمعآوری شده، مدل تحقیق در قالب نگارۀ زیر ارایه شده است: در تحقیق حاضر، محققین به دنبال پاسخ به این سئوال هستند که «آیا رهبری اخلاقی میتوانند از طریق عزت نفس و یا بهصورت مستقیم با رفتار کار انحرافی کارکنان در ارتباط باشد؟ و آیا عزت نفس می تواند نقش میانجی را در رابطۀ بین رهبری اخلاقی و رفتار انحرافی کارکنان ایفا نماید یا خیر؟».
نتایج آزمون فرضیات (رجوع شود به تصویر صفحه) همچنین با توجه به جدول زیر در خصوص شاخصهای معنیداری و برازش مدل، میتوان دریافت مدل تحقیق حاضر از این نظر مورد تأیید قرار گرفته و دادههای جمعآوری شده از مدل تحقیق حمایت مینمایند.
شاخصهای برازش مدل تحقیق (رجوع شود به تصویر صفحه) در ادامه و به منظور بررسی نقش میانجی عزت نفس در رابطۀ بین رهبری اخلاقی و رفتار انحرافی کارکنان، از ضریب مسیر استفاده شده است که در جدول 7 قابل مشاهده است.
بحث طبق نتایج این تحقیق رهبری اخلاقی به صورت مستقیم و همچنین، از طریق عزت نفس با رفتار انحرافی کارکنان رابطه دارد.
این نتیجه با مبانی نظری مورد بررسی مطابقت دارد (16)؛ همچنین فرضیۀ رابطۀ بین رهبری اخلاقی با ابعاد فردی و سازمانی رفتار انحرافی کارکنان نیز مورد تأیید قرار گرفت که با یافتههای پیشینۀ تحقیقاتی مورد بررسی، همراستا است (7, 8, 12, 17, 18).
با توجه به یافتههای تحقیق حاضر باید گفت سازمان تأمین اجتماعی باید بیش از پیش بر روی مؤلفههای رهبری اخلاقی در ردههای مدیریتی خود تأکید نماید تا بتواند همگام با افزایش احساس عزت نفس در کارکنان، رفتارهای انحرافی کارکنان به حداقل ممکن کاهش یابد.