چکیده:
این مقاله با هدف اهمیت و محوریت شناخت شخصیت حضرت احمد بن موسی(ع) و محمدبن موسی(ع)نگاشته شده است. بی تردید زیارت امامزادگان هرگاه از سر معرفت و با بصیرت و آگاهی باشد به مثابه تجدید پیمان با اهل بیت(ع) است که این چنین عهد و پیمانی در شناخت اهداف و رسالت ائمه اطهار و گسترش تشیع نقش مهمی دارد. وجود ائمه و امامزادگان به سبب جایگاه و شخصیت والای انسانی و مرتبه وجودی آنان نه تنهادر زمان حیات، بلکه بعد از آن نیز برکات دنیوی و اخروی زیادی به همراه دارد و به سبب این برکات است که اسلام به وجود و لزوم زیارت و پرداختن به آن در زندگی انسان تاکید داشته است. در این مقاله به بررسی ابعاد شخصیتی حضرت احمد بن موسی(ع) و محمد بن موسی(ع) و وقایع تاثیرگذار در زندگی آن بزرگواران و همچنین نقش ایشان در تاریخ تشیع میپردازیم و همچنین گوشههایی از سیره رفتاری آن حضرات را در حوزه اخلاق برای خوانندگان محترم به رشته تحریر در میآوریم. نتایج مورد انتظار که برخی به دست آمد عبارتند از: تعریف جامع و کاملی از زیارت و فلسفه زیارت ائمه و امام زادگان و اهل قبور، شناخت توام با معرفت نسبت به حضرت احمد بن موسی(ع) و محمدبن موسی(ع)،وجود ارتباط بین قیام حضرت احمدبن موسی(ع) و امامزادگان دیگر در سراسر ایران و چند نتیجه دیگر که طی مطالعه نوشتار به دست میآید.
خلاصه ماشینی:
در اشاره به این صفت احمدبن موسی(ع) صاحب اعیان الشیعه، به نقل از ابوجعفر محمد بنهارون نیشابوری که از نسب شناسان برجسته زمان خود است نقل میکند: «کان احمد بن موسی کریما شجاعا» (عاملی، 1357ق، ص308) حسن بن محمد بن یحیی برای من حدیث کرد از جدش که گفت: شنیدم از اسماعیل فرزند حضرت موسی بن جعفر (علیهما السلام) که میگفت: پدرم با فرزندان خود از شهر مدینه بسوی برخی از اموال خود بیرون رفت و با احمد بن موسی (علیهما السلام) بیست مرد از خدمتگزاران و خادمین پدرم همراه بودند و چنان مراسم احترام و ادب نسبت به آن جناب بجای میآوردند که هرگاه احمد بن موسی (علیهما السلام) مینشست آن بیست تن مینشستند و چون برمی خاست بپا میایستادند.
(عرفان منش، 1391، ص33) 4- عدهای از سادات «موسوی»، «حسنی»، «حسینی» یا به شوق دیدن امام رضا(ع) و یا پس از با خبر شدن از توطئه مأمون و شهادت امام رضا(ع) عازم ایران شدند که در این رابطه میتوان به کاروان احمد بن موسی(ع) و برادران وی و همچنین فاطمه بنت موسی(ع) اشاره کرد.
(عرفان منش، 1377، ص57) از میان علویانی که در عهد مأمون بر علیه خلفای عباسی قیام کردند میتوان به قیامهای ابن طباطبا و ابوالسرایا در کوفه و زید بن موسی(ع) در بصره و اهواز، اسماعیل بن موسی(ع) در فارس و همچنین هجرت حضرت معصومه (س) و قیام احمد بن موسی(ع) و برادران امام رضا(ع) را نام برد که همراه با کاروان عظیمی از سادات علوی و امامزادگان از مدینه به سمت خراسان (مرو) در حال حرکت بودند.