چکیده:
این پژوهش، با هدف مدل یابی خودشکوفایی بر پایه هوش معنوی، هوش اخلاقی و بهزیستی روان شناختی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان تیزهوش استان سمنان تشکیل می دادند. جهت تعیین حجم نمونه، ابتدا توسط نمونه گیری تصادفی ساده، دو شهر شاهرود و دامغان برگزیده شدند که از مدارس تیزهوشان این شهرستان ها چهارصد دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردبدند. برای جمع آوری اطلاعات، از مقیاس های هوش معنوی، هوش اخلاقی، بهزیستی روان شناختی و خودشکوفایی ASAI استفاده شد. داده های پژوهش به روش معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که هوش معنوی بر خودشکوفایی اثر مستقیم مثبت و معنادار دارد و همچنین بهزیستی روان شناختی نقش واسطه گری برای هوش معنوی و خودشکوفایی تیزهوشان را دارد؛ بدین معنا که افزیش هوش معنوی، بر بهزیستی روان شناختی فرد اثر مثبت می گذارد و بهزیستی روان شناختی مثبت باعث افزایش خودشکوفایی فرد می شود. هوش اخلاقی نیز به صورت غیرمستقیم و از طریق تاثیر بر بهزیستی روان شناختی، بر خودشکوفایی اثر مثبت معنادار دارد؛ اما اثر مستقیمی بر خودشکوفایی ندارد. در نتیجه، گنجاندن آموزش هایی برای بالابردن سطح هوش معنوی، هوش اخلاقی و بهزیستی روان شناختی در مدارس و کتب درسی برای پرورش دانش آموزانی خودشکوفا، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
بنابراین، با توجه به اهمیت معنویت برای زندگی انسانها، بهویژه برای دانشآموزان ـ که در مقطع دبیرستان و در سن نوجوانی به سر میبرند ـ و همچنین با توجه به اینکه آنان به دنبال هدف، معنا و هویت در زندگی خود هستند و از سوی دیگر ازآنجاکه در دورة نوجوانی و جوانی، قدرت تصمیمگیری، آرامش درونی، خودآگاهی و سازگاری اجتماعی ـ اخلاقی برای آنها بسیار اهمیت دارد، این مسئله باعث شده است که تقویت هوش معنوی برای دانشآموزان، بهویژه تیزهوشان با اهمیت باشد.
با توجه به موارد اشاره شده در بالا مبنی بر اینکه هوش معنوی و هوش اخلاقی بهعنوان باورهای فرد، نقش اساسی را در زمینههای گوناگون، بهویژه ارتقای خودشکوفایی و تأمین سلامت روانی دارد و با توجه به ساختار جمعیتی ایران و جوان بودن جمعیت، توجه به بهبود کیفیت زندگی در نوجوانان ایرانی، بهویژه نوجوانانی با نبوغ برجسته، اهمیت ویژهای دارد؛ و با توجه به اینکه مفهوم هوش معنوی و اخلاقی به تازگی وارد حوزۀ روانشناسی گردیده و پژوهشهای اندک انجام شده در این زمینه، از یک سو از نوع همبستگی بوده است و از سوی دیگر، کشف ابعاد هوش معنوی، اخلاقی و سنجش ارتباط علی سازههای دیگر در روانشناسی با این دو هوش، اهمیت زیادی دارد، پژوهش حاضر درصدد شناسایی روابط متغیرهای هوش معنوی، هوش اخلاقی، خودشکوفایی و بهزیستی روانشناختی تیزهوشان با استفاده از معادلات ساختاری برآمده است؛ و به همین منظور، مدل مفهومی زیر برای ارتباط بین متغیرهای هوش معنوی، هوش اخلاقی و بهزیستی روانشناختی در تبیین خودشکوفایی در نظر گرفته شده است؛ و پیرو آن، این پرسش مطرح میشود: آیا مدلی که بر اساس فرضیههایی از روابط بین متغیرها طراحی و پیشنهاد شده، بر دادههای حاصل از جامعة مورد مطالعه منطبق است؟ (رجوع شوی به تصویر صفحه) نمودار 1.