چکیده:
امروزه با افزایش شدت رقابت در کسب سهم بازارهای مواد غذایی، طراحی یک بسته بندی رقابتی و منطبق با نیازهای مشتریان به یک امر بایسته و ضروری در فرآیند تولید مبدل شده است. تهیه و ارائه این گونه بسته بندی ها مستلزم شناخت درست از نیازهای مشتریان نسبت به یک بسته بندی خاص و طبقه بندی این گونه نیازها بر حسب اولویت آنها می باشد. از این رو در مطالعه حاضر سعی بر آن بوده است با استفاده از روش کانو و تحلیل عاملی نیازهای مشتریان نسبت به بسته بندی مواد غذایی شناسایی و طبقه بندی گردد. جامعه آماری تحقیق کل مشتریان فروشگاه های مواد غذایی شهر شیراز می باشد که از این میزان و به روش نمونه گیری تصادفی از نوع منطقه ای، 444 نفر مورد پرسش قرار گرفته اند. روایی پرسش نامه، روایی ظاهری/ محتوایی و پایایی آن از روش آلفای کرونباخ به تایید رسیده است. نتایج تحقیق نشان داد که ویژگی های 15 گانه بسته بندی در چهار گروه از نیازهای بایدی، تک بعدی، انگیزشی و بی تفاوتی مشتریان قرار می گیرد. از سوی دیگر علاوه بر آنکه بهداشتی بودن بسته بندی بیشترین اهمیت را در میان نیازهای مشتری از بسته بندی داشته است، نیازهای مشتریان از یک بسته بندی مواد غذایی به تناسب ویژگی های بوم شناختی متفاوت آنها نیز با تفاوت های متعددی همراه بود.
خلاصه ماشینی:
از این رو در مطالعه حاضر سعی بر آن بوده است با استفاده از روش کانو و تحلیل عاملی نیازهای مشتریان نسبت به بستهبندی مواد غذایی شناسایی و طبقهبندی گردد.
نکته مهم دیگری که بر اهمیت بررسی نیازهای مشتریان از یک بستهبندی میافزاید آن است که حجم مطالعات صورت گرفته در این ارتباط و استفاده از مدلهای نیاز شناختانهای همچون مدل کانو و تحلیل عاملی جهت تحلیل و طبقهبندی نیازها بسیار اندک میباشد.
دوم آنکه در این تحقیق مقایسهای میان روش کانو و روش تحلیل عاملی صورت گرفته است که در نوع خود نگاهی نو به روشهای قابل استفاده در طبقهبندی نیازهای مشتریان از محصولات و بستهبندی آنهاست.
در این تحقیق و در جهت شناسایی نیازهای مشتریان از یک بستهبندی مواد غذایی (به عنوان گام اول برای اجرای رویکرد کانو و تحلیل عاملی)، این ویژگیها به تناسب یافتههای مطالعات مختلفی که در جدول (1) ارائه شدهاند، مشخص گردیدهاند: جدول 1- ویژگیهای بستهبندی و منابع استخراجی آن (به تصویر صفحه مراجعه شود) 2.
بر این اساس در این پژوهش، نیازهای مشتریان محصولات مواد غذایی در خصوص بستهبندی با استفاده از مدل کانو و روش تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفته است.
- شرکتهای تولیدی میبایست در طراحی بستهبندی خود به نیازهای بیتفاوتی مشتری شامل اطلاعات در مورد ترکیبات محصول، قابلیت دور انداختن آسان و خصوصا قابلیت بازیافت توجه کافی داشته باشند؛ چرا که بر اساس نظریه ]51[ سیر حرکتی نیازها به گونهای است که ابتدا نیازها در سطح بیتفاوتی قرار داشته، سپس به یک نیاز جذاب تبدیل میشوند، در ادامه به نیازی تک بعدی و نهایتا به نیازی بایدی مبدل میگردند.