چکیده:
در دهه های اخیر این باور وجود دارد که سیاست توسعه صادرات تاثیر بیشتری بر رشد اقتصادی کشورها دارد. در ایران نیز اخیرا این سیاست به ویژه در مورد کالاهای غیر نفتی مورد توجه سیاستگذاران قرار گرفته است. در این مطالعه با توجه به اهمیت صادرات محصولات کشاورزی در ارزآوری کشور و تاثیر آن بر رشد اقتصادی به بررسی شاخص بی ثباتی کل محصولات کشاورزی پرداخته شده است. سپس به بررسی تاثیر آنها بر رشد اقتصادی در طی سالهای 1367- 1390 پرداخته شده است. ابتدا تست ایستایی انجام شده و نتیجه شده که از روش ARDL برای تخمین آن استفاده گردد. بنابراین در بلندمدت شاخص بی ثباتی صادرات محصولات کشاورزی و نیروی کار شاغل در این بخش بر رشد اقتصادی تاثیر منفی داشته است و صادرات محصولات کشاورزی و انباشت سرمایه در این بخش بر رشد اقتصادی تاثیر مثبت داشته است.
خلاصه ماشینی:
جدول 1- زیربخشهای مهم تولید کارخانهای ایران از منظر مزیت نسبی صادراتی، سهم از تقاضای جهانی و رشد تقاضای جهانی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع: محاسبات مقاله بر اساس آمارهای بانک جهانی و مرکز تجارت جهانی *- برای دوره 2011- 2007 **- برای دوره 2011- 2002 ملاحظه میگردد که فعالیتهای فوق، از محصولات حاصل از استخراج نفت خام و معدن و یا محصولات حاصل از پالایش نفت خام، به عنوان مواد اولیه استفاده نموده و آنها را پردازش و به محصولات با ارزش افزوده بالاتر تبدیل میکنند.
در عین حالی که برخی از محصولات این چهار فعالیت از منظر صادرات برای ایران مهماند، برخی از محصولات دو فعالیت "تولید مواد پلاستیکی به شکل اولیه و ساخت لاستیک مصنوعی" و "تولید مواد شیمیایی اساسی بهجز کود و ترکیبات ازت"، سهم بالایی را در واردات ایران در سال 1390، به خود اختصاص دادهاند (به ترتیب 5/4 و 8/3 درصد از کل واردات محصولات تولیدی بخش تولید کارخانهای در سال 1390)؛ بنابراین جذب FDI به این فعالیتها، در ضمن اینکه موجب انتقال فناوری به صنایع معدنی، نفت و گاز و پتروشیمی میگردد، میتواند ایران را از واردات برخی از محصولات خودکفا کند.
[53] گرچه در این مقاله چهار فعالیت «تولید مواد پلاستیکی به شکل اولیه و ساخت لاستیک مصنوعی»، «تولید مواد شیمیایی اساسی بهجز کود و ترکیبات ازت»، «تولید فرآوردههای نفتی تصفیهشده»، «تولید فلزات اساسی گرانبها و فلزات اساسی غیرآهنی» به عنوان زیربخشهایی از بخشهای تولید کارخانهای معرفی شدند که برای جذب FDI در راستای توسعه صادرات و نیز انتقال فناوری به فعالیتهایی که نهاده تولید را برای این چهار فعالیت تهیه میکنند، صحه گذاشته شد، اما جذب FDI به خودی خود صورت نمیگیرد.