چکیده:
1.قرآن کریم مجموعهای منسجم است و این انسجام در سورههای قرآن قابل پیگیری است که دراینصورت،انسجام سورهها به روشنی نمایان میشود. 2.«سورهی تحریم»یک نمونهی انتخاب شده است.در این سوره،با نگاهی ابتدایی، موضوعات فراوان و متفاوتی مطرح شدهاند و با اندکی دقت مشخص میشود که همهی این بحثها بر یک محورند و توضیح یک مطلب از جهات متفاوت به شمار میروند. 3.نکتهی قابل توجه دیگر در این نوشتار،پرده برداشتن از یک توطئهی وسیع اجتماعی است که بحثهای جانبی آن به روشنگری بیشتر بحث کمک میکند. کلید واژهها:ارتباط:تناسب،سبک:سیاق،سورهی تحریم،همسران پیامبر(ص)، همسر نوح(ع)،همسر لوط(ع)،همسر فرعون،ولایت،جانشینی.
خلاصه ماشینی:
"جلال الدین سیوطی در اینباره از فخررازی چنین نقل میکند:«و قال الامام الرازی فی سورة البقره: و من تامل فی لطائف نظم هذه السورة و فی بدایع ترتیبها علم ان الرآن کما انه معجز بحسب فصاحة الفاظه و شرف معاینه فهو ایضا بسبب ترتیبه و نظم آیاته و لعل الذین قالوا انه معجز بسبب اسلوبه ارادو ذالک» [سیوطی،الاتقان، ج3:073]:امامرازی در تفسیر سورهی بقره میگوید:کسی که در لطائف مربوط به نظم این سوره تامل کند و در بدایع ترتیب آن دقت نماید،مییابد که قرآن کریم،همچنان که بر حسب فصاحت الفاظ و نیز از جهت شرفت و بلندی در معانی اعجاز دارد،به همین ترتیب از جهت ترتیب و نظم آیاتش نیز معجزه است و چه بسا کسانی که گفتهاند،قرآن کریم از حیث اسلوبش معجزه است،همین مطلب را اراده کرده باشند.
امام فخر الدین در تفسیر خود میگوید:«بیشترین لطائف قرآن کریم در گرو ترتیب روابط آن است[نقل از:زرکشی،ج 1: 53 و 63]»دربارهی ارتباط و مناسبت بین آیات،دانشمندان شکلهای متفاوتی را مطرح کرده و از هر کدام نمونههایی ارائه دادهاند؛ازجمله:«مناسبت آغاز آیهها با پایان آنها»،«مناسبت آمیختگی قرآن در حالتی است که هم از جاذبه و طراوت آن هرگز نمیکاهد،و هم خود حلوهای ویژه بر این متن آسمانی میبخشد آیات با یکدیگر»و«مناسبت بین دو سوره که پشتسر یکدیگر قرار دارند»[همان،ص 53 و 73].
سورهی تحریم در این سورهی مبارکه،سخن با رسول اکرم(ص)، دربارهی قسمی که یاد کرده بودند،آغاز میشود و بلافاصله به بیان سری که رسول خدا(ص)با یکی از همسران خود مطرح کردند،میپردازد و همین موضوع را آغاز مباحثی طولانی قرار میدهد؛مباحثی که به ظاهر پراکندهاند و ارتباطی با یکدیگر ندارند،اما با تأمل درمییابیم که همهی آنها بر یک محور طراحی شدهاند."