چکیده:
لینچ به عنوان نظریهپردازی شاخص در حوزهی نشانهشناسی شهری برای اینکه بداند چگونه افراد هویت شهر خود را به دیگران میشناسانند، به نشانهشناسی نقشههای ادراکی (تصویر شهر در ذهن شهروندان) میپردازد. با این وجود، بویژه نشانهشناسان اجتماعی معتقدند لینچ در نظریهی خود از مفهوم هویت کالبدی که ناظر بر سه مفهوم انسان، محیط و فرهنگ میباشد و نیز دلالتهای ضمنی عناصر موجود در نقشههای ادراکی غافل بوده است. حال آنکه پاسخ به این انتقاد در نقشههای ادراکی لینچ نهفته است. بنابر مفهوم خوانایی لینچ، آنجائی که نشانههای شهری برای شهروندان قابل ادراک نباشند و تصویر واضحی از شهر در ذهن آنها شکل نگیرد، بیهویتی کالبدی رخ میدهد و در واقع نشانههای شهری جایگاه خود را در حافظه و خاطرهی جمعی از دست میدهند. بنابراین در نوشتار حاضر سعی شده تا به شیوهی مرور انتقادی دریابیم که منطق بازشناسی هویت کالبدی شهر ازطریق نشانهشناسی نقشههای ادراکی شهروندان چیست. این بررسی نشان داد آن دسته از نشانههای موجود در نقشههای ادراکی که دال بر موضوعی مشترک در بین مردمند (مانند: مکانهای سازنده خاطرهی جمعی، ابنیهی تاریخی یا مکانهای دارای کاربری معین) یا نشانههایی که از کیفیت خوانایی برخوردارند (مانند: مشاهدهپذیری در شب) نمایانگر هویت کالبدی فضای شهرند. مادامی که نشانههای شهر در نقشههای ادراکی ساکنانش پررنگ باشد، هویت کالبدی شهر تداوم دارد به طوری که تغییر، جابهجایی یا تخریبشان موجب واکنش جمعی میشود.
خلاصه ماشینی:
با این وجود، بویژه نشانه شناسان اجتماعی معتقدند لینچ در نظریه ی خود از مفهوم هویت کالبدی که ناظر بر سه مفهوم انسان ، محیط و فرهنگ میباشد و نیز دلالت های ضمنی عناصر موجود در نقشه های ادراکی غافل بوده است .
سیمای شهر، نقشه ادراکی، هویت کالبدی، نشانه شناسی شهری، نشانه شناسی اجتماعی مقدمه و بیان مسئله نظریه های مرتبط با نقشه های ادراکی از منظر توجه به مباحث مربوط به نشانه های تداعیگر فضای شهر در ذهن کنشگران و دلالت های ضمنی موجود در آنها، در حوزه ی عمل جامعه شناسان شهری قرار میگیرد.
1- Urban Semiotics 2- Implicit Means 3- Kevin Andrew Lynch در واقع ضرورت بحث درباره ی این مسأله که در نظریات موجود عمدتا چه نوع نشانه هایی برای ترسیم نقشه های ادراکی مورد تأکید قرار گرفته و همچنین آیا در پس این نمادها، معانی ضمنی نهفته است یا اینکه صرفا عینیت هایی فاقد معنا هستند، ایجاب میکند که به مرور انتقادی آراء مطرح در این زمینه پرداخته و این مسأله را از هاله ی ابهام خارج سازیم .
نقد نظریه نظریه ی سیمای شهر لینچ نشانه شناسی شهری، مطالعه ی معانی مستتر در فرم شهرهاست که به وسیله ی نشانه ها و ١- منابع مذکور عبارتند از: ١) فضا، شهر و نظریه ی اجتماعی (مناسبات اجتماعی و شکل های شهری)/ فرن تانکیس (١٩٦٨) ٢) راهنمای طراحی شهری/ لولین دیویس (٢٠٠٠) ٣) خوانش مفاهیم طراحی شهری/ ماتیو کرمونا و استیو تیزدل (٢٠٠٣) ٤) تئوری شکل شهر/ کوین لینچ (١٩٨١) ٥) سیمای شهر/ کوین لینچ (١٩٦٠) 6) Why buildings are known: A predictive tool for architects and planners\ Donald Appleyard (1969) 7) The View from the Road\ D.