چکیده:
امور خارق عادت و ادراکات فراحسی از آثار غریبۀ نفس دانسته شده و در مبحث نفسشناسی مورد بررسی قرار میگیرد. پرسش اساسی این است که صدور افعال خارق عادت براساس تحلیل نفسشناختی علامه طباطبایی، چگونه صورت میپذیرد؟ یافتههای تحقیق حاکی از آن است که صدور این افعال با توجه به مبادی صدور فعل صورت میپذیرد که مبادی قریب و بعید آن عبارتند از: اراده و علم. در امور خارق عادت و ادراکات فراحسی، «ارادۀ مؤثر» نقش دارد که برخاسته از قوت اراده و نیز علم و اعتقاد قطعی به تأثیر آن است. این علم و اعتقاد قطعی مبتنی بر حصول شرایط خاصی است و اعم از آن است که مطابق با واقع باشد یا نباشد، لذا خطابردار است. ارادۀ مؤثر در اموری مانند سحر و کهانت، تنها متکی به نفس صاحب اراده است و در معجزات و کرامات متکی به پروردگار به عنوان مبدأ و منشأ این عالم است.
خلاصه ماشینی:
پرسش اساسي اين است که صدور افعال خارق عادت براساس تحليل نفس شناختي علامه طباطبايي ، چگونه صورت مي پذيرد؟ يافته هاي تحقيق حاکي از آن است که صدور اين افعال با توجه به مبادي صدور فعل صورت مي پذيرد که مبادي قريب و بعيد آن عبارتند از: اراده و علم .
در جنبۀ فيزيکي نيز تأثير فرد بر حرکت اشياء در بيرون مورد توجه قرار مي گيرد که بيشتر با عنوان «جنبش فرارواني » از آن ها ياد مي شود [١، صص ١٧٧ـ١٧٨] در اين تحقيق به بررسي فلسفي جنبۀ شناختي پديده هاي فراروان شناختي يعني ادراکات فراحسي پرداخته مي شود و مباحث مربوط به جنبۀ فيزيکي اين پديده ها به مجالي ديگر واگذار مي گردد.
تحقيقاتي که به هر دو گونه امور توجه نشان داده اند نيز از بعد کلامي بوده و با همان صورت بندي بيان شده در کتاب هاي کلامي بر اين محور متمرکز است که تفاوت ميان معجزه و کرامت که وجهۀ الهي و ديني دارند با امور فراروان شناسي که وجهۀ بشري و غيرديني دارند بيان گردد.
٢. عامليت نفس و مبادي صدور فعل در تحليل اين امور خارق عادت دو چيز را بايد در نظر گرفت يکي عامل نفساني که به ارادٔە شخص بستگي دارد و ديگري شرايط زمان ، مکان و ماده اي است که اين امر در آن ظرف و ماده به وقوع مي پيوندد [١٢، ج١، ص٢٥٣].