چکیده:
مطابق آموزه های قرآن کریم ، شناخت و اطلاع از وضعیت اقوام گذشته برای عبرت آموزی در برخی از آیات الهی به منظور دستیابی به یک زندگی آگاهانه لازم است .براساس روایات و متون تاریخی، منطقه جغرافیایی عربستان ، از زمان های گذشته مسکن قبایل زیادی بوده ، که برخی از آنان در طی حوادث نابود گردیده اند. یکی از قبایلی که در تاریخ این سرزمین از آن نام برده شده ، قوم ثمود است مسئله اصلی نگارش پیش رو این است که نظر قرآن درباره قوم ثمود چیست و محل زندگی آن ها طبق جغرافیای کنونی زمین ، کجاست ؟ قرآن کریم معمولا درباره این قوم به اختصار سخن گفته و غالبا بین قصه حضرت نوح (علیه السلام ) و حضرت ابراهیم (علیه السلام ) و پس از قوم عاد از آن ها یاد کرده است . بر اساس آثار باقیمانده از آن ها و اشارات برخی مفسران و قرآن پژوهان میتوان گفت که قوم ثمود در شمال شبه جزیره عربستان زندگی میکردند. این نگارش به ثمود در قرآن و اعتقادات آنها و شتر حضرت صالح و عوامل هلاکت آنان اشاره میکند سپس به بررسی جغرافیای تاریخی سرزمین حجر و آثار باستانی به جامانده از آن ، و نظرات مفسران در این باره میپردازد.
خلاصه ماشینی:
این نگارش به ثمود در قرآن و اعتقادات آنها و شتر حضرت صالح و عوامل هلاکت آنان اشاره میکند سپس به بررسی جغرافیای تاریخی سرزمین حجر و آثار باستانی به جامانده از آن، و نظرات مفسران در این باره میپردازد.
تفاسیر قرآن، جغرافیای تاریخی، سرزمین حجر، حضرت صالح (علیهالسلام)، قوم ثمود مقدمه اگرچه بسیاری از قصص قرآن کریم محدود به زمان و مکان معین نیست اما با پژوهش و بررسی موقعیت زندگی اقوام گذشته میتوان محدوده جغرافیای کنونی آن را مشخص کرد.
بر اساس آیات و روایات و متون تاریخی، منطقه جغرافیایی سرزمین حجر در عربستان، محل وقوع حوادث مهمی است: یکی از رویدادهای تاریخی که در قرآن کریم مکرر ذکرشده، داستان قوم ثمود است که اختلافاتی میان مفسران درباره سرزمین آنان ایجاد شده است.
مقالاتی که در این زمینه چاپ شده عبارت است از: «بررسی مدارک باستانشناسی مدائن صالح» لاله روح انگیز؛ مجله بینات، پاییز 1385 - شماره 51، (از ص166 تا ص180) «مزار حضرت صالح (ع)» خلیل، محمد ابر اهیم؛ مجله آریانا 1341 - شماره 239 (2 صفحه - از 33 تا 34) «باستانشناسی قوم ثمود» مرﻋﺸﯽ، ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﯿﻦ، ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺎﻩ ﺩﯾﻦ : ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﯿﺮ 1387، (ﺍﺯ ص84 تا ص87).
قصه قوم ثمود بهاختصار و غالبا بین قصه حضرت نوح و حضرت ابراهیم علیه السلام در قرآن مجید آمده است به اینکه مردمی بتپرست بودند و با وضع زندگانی خوب، ولی جز عده کمی از ایشان به پیامبر خود حضرت صالح علیه السلام ایمان نیاوردند و ناقه صالح را که معجزه بود پی کردند و به عذاب الهی نابود گردیدند.