چکیده:
پدیده داعش در طی چند سال گذشته از مهمترین رویدادهای جهانی بهویژه در منطقه استراتژیک خاورمیانه بوده است. ابعاد سیاسی و بینالمللی گروه تروریستی داعش توسط محققان علوم سیاسی و جامعهشناسان بسیاری مورد مطالعه قرارگرفته، اما عوامل روانی و انگیزههای روانشناختی اعمال سبعانه این گروه تروریستی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ازاینرو، سؤال اساسی پژوهش حاضر این است که خشونتگرایی داعش از منظر رویکرد روانشناسی سیاسی گروه چگونه قابل تجزیهوتحلیل است. در پاسخ به این سؤال مقاله حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی بر این فرضیه اذعان میکند که اگرچه خشونتطلبی و وحشیگری داعش ممکن است عوامل مختلف روانشناسی داشته باشد، اما یکی از عوامل اصلی آن روانشناسی گروه، گروهزدگی و عضویت در گروه است که فشارهای درونگروهی این گروه تروریستی منجر به تضعیف بازدهی ذهن اعضا، فهم ناصحیح از واقعیت، قضاوت اخلاقی سهلانگارانه و عادلانه پنداشتن اقدامات خشونتآمیز خود شده است. هرچند داعش با فتح موصل توسط ارتش عراق (جولای 2017) و تنگ شدن حلقه محاصره آن در سوریه نفسهای آخر را میزند، ولی تفکر داعشی کماکان زنده است. ازاینرو، با کاهش انسجام این گروه و گشودن راههای پویایی تصمیم با روشهای مختلف، اثرات تفکر گروهی در این گروه تروریستی تا حد زیادی محدود خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
در پاسخ به این سؤال مقاله حاضر با روشی توصیفی - تحلیلی بر این فرضیه اذعان می کند که اگرچه خشونت طلبی و وحشی گری داعش ممکن است عوامل مختلف روانشناسی داشته باشد، اما یکی از عوامل اصلی آن روانشناسی گروه ، گروه زدگی و عضویت در گروه است که فشارهای درون گروهی این گروه تروریستی منجر به تضعیف بازدهی ذهن اعضا، فهم ناصحیح از واقعیت ، قضاوت اخلاقی سهل انگارانه و عادلانه پنداشتن اقدامات خشونت آمیز خود شده است .
تحقیق و بررسی در مورد افرادی که به گروه تروریستی داعش پیوسته اند نشان می دهد که این افراد دیدگاه های افراطی یکدیگر را تقویت می کنند و روزبه روز بر افراط و خشونت طلبی آن ها افزوده می شود.
بسیاری از اندیشمندان معتقدند که تصمیمات گروهی ، نظر اکثریت افراد را بازتاب می کند به همین دلیل غالبا با خطر کمتری مواجه است ، اما با وجود این ، در تحقیقات روانشناسی با نقض چنین ایده ای مواجه هستیم به این دلیل که این دسته از محققان بر این باور هستند که تصمیم گیری گروهی به قطبی شدن گروه منجر شده و باعث اتخاذ تصمیمات افراطی تر توسط گروه می شود.
ازاین رو، با توجه به شاخصه های تفکر گروهی به تجزیه وتحلیل گروه تروریستی داعش بر اساس این ویژگی ها پرداخته شد و نشان داده شد که داعش ، توانسته است با استفاده از تبلیغات و فضای مجازی ، نه تنها عقاید خود را منتشر و از آن محافظت کند، بلکه قدرتمندی و شکست ناپذیری خود را نیز القا کند.