چکیده:
زیستپذیری یکی از مباحث بسیار با اهمیت و ضروری شهر و از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری است. رویکرد زیستپذیری را میتوان برآمده از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی میشود و شرایط زندگی شهری را سخت می کند. بنابراین هدف اصلی این تحقیق بررسی و اولویتبندی مؤلفه های اصلی زیستپذیری در شهر بم می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر داده های اولیه می باشد که جمعآوری اطلاعات اولیه، بهصورت اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجامگرفته است. داده های جمعآوریشده با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS مورد پردازش قرار گرفت. بر اساس نتایج پژوهش و تحلیل عاملی اکتشافی مؤلف ههای اصلی مؤثر بر زیستپذیری به 5 عامل اصلی تقسیم شد. همینطور بر اساس نتایج حاصل تحلیل گام به گام و مدلسازی مسیر PLS مؤلفه های اصلی تأثیرگذار بر زیست پذیری در شهر بم به ترتیب مؤلفه های خدمات و دسترسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی با ضریب مسیر 0.482، 0.268، 0.250 و 0.128 شناخته شدند. مؤلفه کالبدی با ضریب مسیر 0.063 از تأثیرگذاری کمتری برخوردار است که با برنامه ریزی در راستای ارتقاء و ساماندهی این مؤلفه ها بر اساس درجه اهمیت می توان وضعیت زیست پذیری محدوده مورد مطالعه را بهبود بخشید.
خلاصه ماشینی:
همچنین فرصتهای شغلی و درآمد مطلوب برای شهروندان، وضعیت آلودگی صوتی، تعداد پارکها و فضاهای سبز و باز در سطح شهر و مشکلات زیستمحیطی بهعنوان چالشی برای مدیریت شهری بر روی عامل سوم دارای بیشترین تأثیر بودهاند.
با توجه به مقایسه نمره عاملها، عامل دوم که شامل شاخصهای زیبایی کالبد ساختمانها و خیابانهای شهر، انجام فعالیتها جهت کاهش فقر، شرایط اقتصادی شهروندان برای زندگی مطلوب، کمیت و کیفیت مراکز مذهبی، کیفیت فضاهای سبز و باز شهری، مطلوبیت سیستم جمعآوری و دفع زباله و مطلوبیت سیستم جمعآوری و دفع زباله است بهعنوان مهمترین عامل در زیستپذیری شهر بم تعیین گردید.
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل 3- مدلسازی مسیری در این پژوهش بر اساس یافتههای پؤوهش نتیجهگیری طی سالیان اخیر، زیستپذیری به مثابه چارچوبی مناسب برای ارزیابی کیفیت شرایط زندگی در شهرها، مورد توجه و استقبال فراوان کارشناسان، محققان و مؤسسات مربوطه قرار گرفته است.
همچنین با توجه به آنکه تحلیل عاملی روی 42 معیار مؤثر بر زیستپذیری شهر بم انجام شد که شامل ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست-محیطی، کالبدی و خدمات – دسترسی زیستپذیری شهری میشوند، 5 عامل بهعنوان عوامل اصلی شناخته شدند با توجه به مقایسه نمره عاملها، عامل دوم بهعنوان مهمترین عامل در زیستپذیری شهر بم تعیین گردید که شاخصهایی از ابعاد زیستمحیطی، اقتصادی، کالبدی و خدمات و دسترسی را در بر میگیرد، بنابراین به عنوان مؤلفههای دارای سطح تأثیر بیشتر بر زیستپذیری شهر بم انتخاب شدند.