چکیده:
بزهکارى از جمله مهمترین معضلات اجتماعى در اکثر شهرهاى دنیا است که بر زندگى شهروندان تأثیرات منفى میگذارد. این مقاله با هدف شناسایی کانونهای سرقت جیببری و کشروزنی شهر سمنان و تبیین عوامل مؤثر در بروز این بزهکاری در این شهر انجام شده است. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است و برای شناسایی و درک الگوهای مکانی بزهکاری جیببری و کشروزنی در شهر سمنان از مدلهای آماری و گرافیک مبنا در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده، که اطلاعات مورد نیاز از میزان و نوع جرم بهصورت مراجعه از نیروى انتظامى اخذ شده است. یافتههای مقاله حاضر نشان میدهد که کانونهای جرمخیز مربوط به سرقت جیببری و کش روزنی بیشتر در بخش مرکزی شهر سمنان و محدوده بازار این شهر شکل گرفته است و از نظر زمانی نیز اوج وقوع این سرقت در روزهای شنبه و چهارشنبه هفته و ساعات 9 الی 13 رخ داده است. از سوی دیگر، بالا بودن میزان کاربری تجارى و کمبود یا نبود برخی کاربریهای مورد نیاز شهروندان از جمله فضای سبز که نظارت رسمی بر این محدودهها را بسیار دشوار ساخته، در افزایش توزیع جغرافیایی نوع و میزان جرایم و شکلگیری الگوهای فضایی بزهکاری مؤثر بوده است که این موضوع با استفاده از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی به اثبات رسید. به نظر میرسد با ساماندهی و ارتقای سرانههای تأسیساتی، تجهیزاتی و خدماتی، ایجاد فضاهای تفریحی و فراغتی سالم، تعریض شبکه معابر و مکانیابی مراکز انتظامی جهت افزایش نظارت رسمی و ایجاد کاربریهایی با ساعات کاری متنوع در طول شبانه روز در این محدوده و اصلاح فیزیکی و کالبدی فضاهای مسکونی این محدوده از تشویق ساکنان و دستگاههای زیربط از قبیل شهرداری بدون توجه به توجیه اقتصادی و درآمدزایی میتوان امکان آسیبپذیری این فضاها و میزان وقوع جرایم را کاهش داد.
خلاصه ماشینی:
یافتههای مقاله حاضر نشان میدهد که کانونهای جرمخیز مربوط به سرقت جیببری و کشروزنی بیشتر در بخش مرکزی شهر سمنان و محدوده بازار این شهر شکل گرفته است و از نظر زمانی نیز اوج وقوع این سرقت در روزهای شنبه و چهارشنبه هفته و ساعات 9 الی 13 رخ داده است.
روششناسی لذا بهطور کلی بخش تجزیهوتحلیل این جرایم را در سه قسمت، تجزیهوتحلیل آماری، تجزیهوتحلیل گرافیکی و تجزیهوتحلیل زمانی میتوان تقسیمبندی کرد که کارهای مربوط به تجزیهوتحلیل آماری از طریق نرمافزارهای ArcGIS و آزمونهای شاخص نزدیکترین همسایه و آزمون رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) موردبررسی و تحلیل قرار میگیرند؛ و قسمت تجزیهوتحلیل گرافیکی از نرمافزار ArcGIS و آزمونهای مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار و تخمین تراکم کرنل مورد استفاده قرار میگیرد؛ و برای تجزیهوتحلیل زمانی رویدادهای جرم در سطح شهر سمنان از نرمافزار SPSS استفاده شده و میانگین زمانی وقوع جرایم را در نمودارهای مربوطه ترسیم شده است.
شکل 9- توزیع زمانی سرقت جیببری و کشروزنی در شهر سمنان به تفکیک ایام هفته به نظر میرسد مهمترین دلیل تمرکز این نوع از سرقت در ایام کاری هفته را باید در شلوغی معابر و اماکن مختلف دانست؛ زیرا بهترین حالت برای این نوع از جرم اماکن شلوغ و پرازدحام است که سارقین از این موقعیت بهترین استفاده را کرده و با شناسایی قربانیان خود در بهترین فرصت عمل سارقانه خود را انجام میدهند؛ زیرا همانطور که در قسمت قبل بدان اشاره شد کانون این نوع از جرم در محدوده میدان امام تا چهارراه مازندران است که بر اصلیترین محدوده تجاری سمنان منطبق است؛ و مهمترین دلیل وجود تعداد اندک عمل جیببری و کشروزنی در طی روز جمعه را باید در تعطیلی و بهمثابه آن خلوتی معابر و اماکن مختلف دانست که فرصت بسیار اندکی را در به وقوع پیوستن اعمال مجرمانه توسط سارقین ایجاد میکند.