چکیده:
بیشک شبکههای ماهوارهای، خواسته یا ناخواسته به عنوان همنشینی مجازی، بر شیوه زندگی مردم به ویژه جوانان، در مسائلی همچون پوشش، آرایش، گفتار، کردار، و باورها و طرز فکر آنان اثر میگذارند. میزان اثرپذیری مردم از این رسانهها در هر جامعهای با نوعی احساس حقارت و محروم شدن یا کمبود در بیننده در ارتباط است. به گونهای که فرد در نتیجه تماشای این گونه برنامهها و تعریف معیارهای زندگی ایدهآل در آن و نیز در مقایسه با آنچه بر صحنه تلویزیون مشاهده میکند احساس کمبود و نارضایتی از زندگی میکند، بحث شبکههای ماهوارهای خارج از کشور و آسیبهای اجتماعی- فرهنگی که وارد میسازد و راهکارهای مقابله و تاثیر مخرب آن از مسائل مهم و اساسی مورد نظر اندیشمندان و نهادهای دولتی است.
در جامعه به دلیل بهبود اوضاع اقتصادی مردم، ابراز وجود در بین جوانان به مثابه یک ارزش اجتماعی به سرعت در حال رشد است. یکی از دلایل پررنگ شدن این موضوع علاوه بر رفاه اقتصادی، گسترش روز افزون استفاده از ماهواره در خانوادهها است. ماهواره به عنوان یکی از فراگیرترین و موثرترین وسایل ارتباط جمعی، اثرات کوتاهمدت و درازمدتی که همیشه دارای اهمیت بوده داشته و با گذشت زمان و تغییرات اساسی در شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور و جهان، هر روز به این ضرورت افزوده میشود. با توجه به این که روز به روز بر رسانههای جهانی، به ویژه شبکههای ماهوارهای سکولار افزوده میشود، بیم آن میرود که این رسانهها در بطن زندگی کشورهای در حال توسعه، نظیر ایران وارد شده و درون نوع گرایشها، نگرشها نسبت به زندگی و در حالت کلی، سبک زندگی آنها را که عمدتا منبعث از دین و ارزشها و هنجارهای فرهنگی جامعه است، دگرگون سازد، و پیشنهاد میشود از طریق برنامهریزی صحیح رسانههای داخلی سطح کیفی زندگی جامعه افزایش یابد و هر کشور بر اساس ملاحظات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی خود به طراحی یک سیستم مناسب بپردازد.
خلاصه ماشینی:
به گونهای که فرد در نتیجه تماشای این گونه برنامهها و تعریف معیارهای زندگی ایدهآل در آن و نیز در مقایسه با آنچه بر صحنه تلویزیون مشاهده میکند احساس کمبود و نارضایتی از زندگی میکند، بحث شبکههای ماهوارهای خارج از کشور و آسیبهای اجتماعی- فرهنگی که وارد میسازد و راهکارهای مقابله و تأثیر مخرب آن از مسائل مهم و اساسی مورد نظر اندیشمندان و نهادهای دولتی است.
اما این انتخابها و الگوهای رفتاری در انتخاب سبک زندگی را چه عواملی تعیین میکنند؟ در نظریه ساختیابی گیدنز، عامل انسانی و ساخت اجتماعی با هم در ارتباطاند و تکرار رفتارهـای افراد، ساختها را باز تولید میکند و به واسطه همین بازتولید توسط کنش انسانی، ساخت برای کنش انسانها محدودیت ایجاد میکند.
البته شبکههای تلویزیونی ماهوارهای صرفا برای اهداف فرهنگی ایجاد نشدهاند و به اعتراف حاکمان و نظریهپردازان غرب، علاوه بر اهداف فرهنگی، اهداف سیاسی و امنیتی را نیز در ایران دنبال میکنند که به دلیل تکیه بحث در حوزه تأثیر این شبکهها بر هویت دینی جوانان از پرداختن به آنها خودداری شده است.
موضوعات عاشقانه موضوع اغلب سریالهای ماهوارهای به جرأت میتوان گفت تمامی آنها، عشق، دوست داشتن و دوست داشته شدن است؛ مسئلهای که ذاتی وجود انسان است و در زنان نسبت به مردان، شدت بیشتری دارد و بیشتر مرکز توجه است؛ اما این داستان در برنامههای ماهوارهای به صورت بیپروا، ممنوعه و هنجارشکن به نمایش در میآید.