چکیده:
هدف این پژوهش، شناسایی رابطة شیوة تدریس معلمان و پرورش نگرش علمی دانشآموزان مدارس ابتدایی دخترانه، در مناطق چهارگانة (شمال، جنوب، شرق و غرب) تهران در سال تحصیلی 89- 88 بوده است. از میان تمامی این مدارس، بیست معلم و بیست کلاس با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامة محققساخته، چکلیست مشاهده، اسناد و فایل فعالیتهای کلاسی گردآوری شد. دادهها با آزمونهای کلومگروف اسمیرنف، فریدمن، دوجملهای و ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیهوتحلیل شدند. طبق یافتهها، شیوههای مشارکتی، بدیعهپردازی، پرسشوپاسخ، بحث گروهی و آزمایشی با مؤلفة خلاقیت و شیوة ایفای نقش با کنجکاوی و تفکر انتقادی و شیوه تدریس واحدکار با هر سه مؤلفه همبستگی معنادار داشتند. بیشترین شیوههای تدریس بهکار رفته حفظ و تکرار، سخنرانی، توضیحی، نمایشی و بهوسیله رایانه و کمکاربردترین روشها حل مسئله و پرسش و پاسخ، مشارکتی، ایفای نقش و واحدموضوعی بودند؛ و پیرامون مؤلفههای نگرش علمی کنجکاوی دانشآموزان مورد مطالعه در حد متوسط و خلاقیت و تفکر انتقادی آنان در وضعیت نامطلوبی قرار داشت.
خلاصه ماشینی:
طبق نظر جیگا (Jiga)، خلاقیت (Creativity) و کنجکاوی (Curiosity) و تفکر انتقادی (Critical Thinking) حیطههای نگرش علمی قلمداد میشوند (2008,p25 Taleb zade Nobaryan,) که تقویت هر یک از آنها و در یککلام، نگرش علمی از اهداف تعلیم و تربیت در مقولة مسائل علمی محسوب میشود (Habibi,2011,pp31-32)؛ بنابراین، این نکته مهم است که در هر موضوع درسی، بهجای آموزش حقایق علمی، باید نگرش علمی در دانشآموزان پرورش یابد (Shabani,2011,vol,p95).
همچنین،دلبری، سیادت و دلبری (2016) Delbari, Siyadat & Delbari؛یزدانیمقدم و یزدانیمقدم Yazdani Moghaddam & Yazdani Moghaddam (2016)؛ روشن، پورقاز و مرادزاده (2010) Roshan, Purghaz & Moradzade ؛فیاض، خانی و خرمآبادی ,Khani & Khoram Abadi (2014) Feyzi در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که روش تدریس حل مسئله در ارتقای تفکر خلاق و انتقادی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مؤثر است؛ یافتههای جوینده و کلانتری (2014)Jouyande & Kalantari؛ کریمی، رجائی و نامخواه (2014)Rajaei & Namkhah, Karami؛ بدریگرگری و خانلری (2013)Khanlari &Gargari Badri فتحیآذر، هاشمی و بدریغریبی Azar ,Hashemi & Bdri Gharibi (2013) Fathi ؛ سیمپسون (2002) Simpson حاکی از آن است که کاربرد مباحثه، تکالیف نوشتاری، پرسشگری، ایفای نقش، یادگیری در گروههای کوچک و مشارکت تأثیر مهمی در تفکر انتقادی آزمودنیها دارد؛ نتایج کارشکی، کریمی و سیستانیزاده Kareshki, Karami & Sistanizade (2016) بیان میکند روشهای تدریس پژوهشمحور در موفقیت تحصیلی و مهارتهای علمی و پژوهشی و اجتماعی بسیار مفید است.