چکیده:
مطالعه زندگی مسلمانان روسیه پس از سقوط شوروی سابق، بهویژه پس از سال 2000م، افزایش افراطگرایی در مسلمانان این کشور را نشان میدهد و حضور خیل گسترده مبارزان جهادی روس در مناطق مختلف جهان اسلام از جمله عراق و سوریه، شاهدی بر همین مدعاست. حضور چشمگیر روسها در جمع مبارزان تکفیری با توجه به ویژگیها و توانمندیهای فراوان آنها در مبارزه، بیانگر اهمیت بررسی علل این پدیده است. علاوه بر این، خطر شیوع گسترده احتمالی ویروس افراطگرایی در بین مسلمانان روسیه، برای ما بهعنوان همسایه و همپیمان دولت روسیه در مقابله با تروریسم منطقهای، از اهمیت ویژهای برخوردار است. مقاله پیشرو پژوهشی توصیفی-تحلیلی است که با استفاده از آثار متخصصان مسائل مربوط به مسلمانان روسیه، که عمدتا به زبان انگلیسی بوده است، به مطالعه علل و عوامل افزایش افراطگرایی در مسلمانان روسیه پس از سقوط شوروی سابق میپردازد. «رسانهها»، «ضعف نهادهای دینی و علمی»، «نفوذ بیگانگان»، «سیاستهای اشتباه دولت و مسئولان»، و «تحولات جهان اسلام پس از 2010م» از علل عمده این امر هستند که این موارد بهعنوان پنج عامل موثر در این زمینه، بررسی خواهند شد.
خلاصه ماشینی:
درآمدی بر علل افزایش افراطگرایی در میان مسلمانان روسیه مرتضی آقامحمدی* چکیده مطالعۀ زندگی مسلمانان روسیه پس از سقوط شوروی سابق، بهویژه پس از سال 2000م، افزایش افراطگرایی در مسلمانان این کشور را نشان میدهد و حضور خیل گستردۀ مبارزان جهادی روس در مناطق مختلف جهان اسلام از جمله عراق و سوریه، شاهدی بر همین مدعاست.
جامعۀ مسلمان روستبار یکدست نیستند و بهطور کلی میتوان آنها را به دو طبقۀ اجتماعی دستهبندی کرد: یک دسته مسلمانان قفقاز شمالی هستند و دستۀ دیگر، مسلمانان تاتار و باشقیر، که در پی مهاجرتهای گسترده، امروزه این دو دسته، ارتباط فعالی با یکدیگر دارند.
مشکل این است که مسلمانان روسیه برای تحصیل در مقاطع بالا به کشورهای اسلامی خاورمیانه میروند که برخی از آنها ضد روسیه هستند.
علاوه بر این، خیل جهادیها از کشورهای عربی برای حمایت از مردم مسلمان چچن بهسوی این کشور گسیل شدند و این امر سبب نزدیکی بیشتر مسلمانان روسیه به عربها و تعامل و تأثیرپذیری از آنان شد.
ترکیه و کشورهای عربی سرمایهگذاری زیادی روی مسلمانان روسیه نمودهاند و سالانه مبالغ زیادی از این کشورها به گروههای اسلامی داده میشود تا در ساخت مسجد و مراکز دینی و دیگر مقاصد موردنظر آنها هزینه شود.
9. Malashenko, Alexy, Islam in Russia in 2020, European Society Forum: A Joint initiative of Ceps, Iiss amp; Dcaf, Esf Working paper, No. 22, June, 2006.
Salem, Paul and Malashenko, Alexey, The Russia-Middle East Connection: The Arab Spring and its Impact on Russia’s Muslims, Carnegie Endowment for International Peace, April 12, 2013.