چکیده:
زبانشناسان غالباً بر این باور بودهاند که هیچ گونه رابطهای میان معناشناسی و واجشناسی وجود ندارد (آرکانجلی و پولیبلنک، 1994: 5 - 433). بدین تعبیر که تغییرات معنایی و آوایی واژهها معمولاً مستقل از هم روی میدهند. رخداد فرایندهای واجی در زبان فارسی نیز غالباً با تغییرات معنایی همراه نیست. اما واژههای منحصر به فردی در فارسی وجود دارند که معنای بازنمایی آوایی آنها که معمولاً در سبک غیررسمی به کار میرود با معنای بازنمایی واجیشان که معمولاً در سبک رسمی به کار میرود تفاوت دارد. انواع تغییرات معنایی شامل افزایش یا کاهش معنایی، یا هر دو افزون بر تغییرات کاربردشناختی در این واژهها رخ میدهد. تغییر معنای این واژهها در مواردی همراه با تغییر املای آنها همراه است. نظریۀ بهینگی با بهرهگیری از رویکرد «محدودیتهای دسترسیدار به واژگان» (بُرزما، 2001) تنها نظریهای است که قابلیت تبیین تعامل واجشناسی و معناشناسی را تا حدی امکانپذیر نموده است. همچنین، دلیل رخداد برخی از فرایندهای واجی صرف انرژی و کوشش کمتر است که بحثی نقشگرایانه میباشد و خارج از چارچوب واجشناسی صورتگراست. ولی نظریه بهینگی با آمیختن نقشگرایی و صورتگرایی این مشکل را برطرف ساخته است. هدف این پژوهش توصیفی- تحلیلی پرداختن به این تعاملهاست.
خلاصه ماشینی:
Joan Bybee جمع بسته میشده ولی این صورت جمع دیگر به معنی «پارچه ها» نیست ، بلکه ضمن تغییر تلفظ دچار تحدید معنایی شده و به معنی «لباس ها» است .
از این رو، این گزینه محدودیت (”liver“ar[ ع i جd!]LEX)* که بیان میکند «پذیرش تلفظ [arع i جd!] به معنی «کبد»مجاز نیست » را نقض کرده و در همان ابتدا از رقابت کنار میرود.
ولی گزینۀ (a) که در آن دو همخوان مجاور /ث / و /t/ بیواکاند این محدودیت را رعایت کرده و به عنوان برون داد بهینه برگزیده شده است ولی این پایان کار نیست ؛ این واژه با رخداد مجدد فرایند حذف به [ث ma] تبدیل گشته و باز دچار کاهش معنایی شده و فقط به صورت عنوان خطاب به کار میرود: مانند «مش کاظم ».
از این رو، این گزینه محدودیت (”eye“ [ث a ث t]LEX)* که تصریح میکند «پذیرش تلفظ [ث a ث t] به معنی «چشم » مجاز نیست » را نقض کرده و در همان ابتدا از رقابت کنار میرود.
از این رو، این گزینه محدودیت (”yes, sir“ [ث e ث t]LEX)* که تصریح میکند «پذیرش تلفظ [ث e ث t] به معنی «اطاعت » مجاز نیست » را نقض کرده و در همان ابتدا از رقابت کنار میرود.
از این رو، این گزینه محدودیت (”professor“os[«]LEX)* که بیان میکند «پذیرش تلفظ [os«] به معنی «استاد دانشگاه » مجاز نیست » را نقض کرده و در همان ابتدا از رقابت کنار میرود.
Optimality theory and its application in explaining phonological processes of Persian.
). University of Massachusetts occasional papers in linguistics18: Optimality theory (249–384).