چکیده:
مسئله پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی است. پس از بررسی مباحث نظری این حوزه و با تکیه بر نظریههای جامعهشناختی کنش، چهار متغیر سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی، احساس بیقدرتی و سرمایه فرهنگی به عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر مشارکتاجتماعی در چارچوب مفهومی پژوهش پذیرفته شد. روش تحقیق؛ پیمایش، نمونهگیری آن طبقهای با کسربرابر و جمعیت آماری دانشجویان دانشگاه تهران هستند. بر اساس نتایج پژوهش، متغیرهای تحقیق توانستند 20 درصد واریانس مشارکت اجتماعی را تبیین کنند(20٪=R2). بر اساس نتایج تحقیق میزان مشارکت دانشجویان در مجموع پایین است اما تفاوت معنیداری میان میزان مشارکتذهنی زنان و مردان وجود ندارد. موانع مشارکت در وجه ذهنی ضعف مفاهیم، معانی و هنجارهای مشارکتجویانه و در وجه عینی، فقدان یا ضعف نهادهای مشارکتی است. موانع مشارکت در زنان بیشتر عینی است. تقویت سرمایهاجتماعی، رفع اثر سرمایه اقتصادی در رفتارهای مشارکتی در وجه ذهنی و تأسیس و تحکیم نهادهای مشارکتی در مناسبات دانشگاهی در وجه عینی، از راهکارهای افزایش مشارکت نزد دانشجویان است.
خلاصه ماشینی:
نظریۀ کنش بوردیو چهارچوب متبوع این تحقیق برای تبیین مشارکت اجتماعی است.
مقایسۀ زنان و مردان در مشارکت ذهنی و مشارکت عینی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در بررسی فرضیهها، ضریب همبستگی پیرسون برای مشارکت اجتماعی و سرمایۀ اجتماعی 29/0( 000/0 P) بهدست آمد که نشان همبستگی مثبت و متوسط این دو متغیر است.
درواقع، رابطۀ این دو متغیر معکوس است؛ یعنی هرچه سرمایۀ اقتصادی بیشتر باشد، مشارکت اجتماعی کمتر است.
همچنین، براساس سطح معنیداری این رابطه، میتوان نتیجه گرفت که این رابطه، با احتمال 99 درصد، در جمعیت نیز برقرار است و هرچه سرمایۀ اجتماعی فرد بالا باشد، مشارکت اجتماعی او نیز بالاتر خواهد بود.
به این ترتیب، یکی دیگر از فرضیههای تحقیق مبنیبر رابطۀ مشارکت اجتماعی و سرمایۀ فرهنگی تأیید میشود و هرچه سرمایۀ فرهنگی فرد بالا باشد، مشارکت اجتماعی او نیز بالاتر است.
درمورد مقطع تحصیلی نیز که ضریب β برای آن 11/0 با سطح معنیداری(000/0 P) محاسبه شده است، میتوان گفت دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد بیش از دانشجویان مقطع کارشناسی مشارکت اجتماعی دارند.
همچنین در تحلیل رگرسیون مقدار R2 (ضریب تعیین) برای سرمایۀ اجتماعی 088/0=R2 ، برای جنس 028/0=R2 برای سرمایۀ فرهنگی 025/0=R2 برای سرمایۀ اقتصادی 028/0=R2 و برای احساس بیقدرتی 016/0=R2 و برای مقطع تحصیلی 013/0=R2 بهدست آمده که مقدار مشارکت هریک از متغیرها در تبیین واریانس مشارکت اجت (به تصویر صفحه مراجعه شود) ماعی، براساس آزمون F، در سطح بالاتر از (01/0P) معنیدارند.
میتوان گفت افراد تحصیلکرده و فرهیخته نظامپذیر و عامگرا هستند؛ بهویژه اینکه مشارکت اجتماعی ذهنی دانشجویان بیشتر بوده که تأییدی بر این تحلیل است.