چکیده:
در پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی- به تبیین اقدامات نوگرایانۀ دولت پهلوی دوم در شهر سنندج با تکیهبر بهداشت این شهر پرداخته شد. سوأل اصلی پژوهش هم معطوف به نحوۀ اثرگذاری اقدامات نوگرایانۀ دولت پهلوی در شهر سنندج و پیامدهای این اقدامات بر حیات اجتماعی مردم این شهر بود. در این دوره گامهایی اساسی در راستای ارتقای سطح بهداشتی مردم سنندج برداشته شد. بویژه از سال 1340 به بعد روند تحولات در این زمینه شتاب بیشتری به خود گرفت. برای نخستین بار دولتی متمرکز متولی امر بهداشت و ارتقای سطح امکانات بهداشتی شد و در دو زمینۀ کلی آموزشی و درمانی درراستای بهبود سطح بهداشت این شهر گام برداشت. این مسئله دو نتیجۀ کلی را در پی داشت: یکی اینکه ناخواسته موجب ایجاد فاصله میان مردم شهر سنندج و مناطق پیرامون آن شد و دیگر اینکه به عنوان عاملی اساسی در افزایش جمعیت درونزاد شهر عمل کرد. ارتقای قابلیتهای بهداشتی روند حرکتی جمعیت این شهر را از سیر صعودی بسیار کُند و گاهاً نزولی به یک روند صعودی دایمی و گاهاً سریع تبدیل کرد. البته در مورد اقدامات بهداشتی دولت پهلوی در شهر سنندج نباید اغراق کرد و هنوز با میانگین کشوری اختلاف زیادی داشت. روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت کتابخانهای و آرشیوی بوده و پس از گردآوری اطلاعات لازم به سازماندهی اطلاعات و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آنها پرداخته شد.
خلاصه ماشینی:
چنانچه از این گزارش برمیآید، در شهر سنندج تا سال ١٣٤١ چندان خبری از تحولات و امکانـات بهداشتی جدید نبود و هنوز در شهر غسالخانه و فاضلاب های سرپوشیده وجود نداشـت .
بر اساس گزارش سازمان برنامه وبودجه ، در سال ١٣٥٠ استان کردستان دارای ٧بیمارستان بود که سه مورد آن ، یعنی بیمارسـتان های پهلـوی، آریـامهر (زایشـگاه ) و دکتـر گوشـه (خصوصی) در شهر سنندج دایر بود.
از ٣٢٥ تخت درمانی موجود در استان در این سال ١٣٨ مورد آن در شهر سنندج بود.
آمار تخت های درمانی در استان یک تخت بـه ازای ٢٥٠٠ نفـر بود اما در مورد شهر سنندج یک تخت به ازای ١٥٧٣ نفر بود.
٣٨ مراکز بهداشتی و درمانی استان در سال ١٣٥٣ برابر با ٥٥ مورد بـود کـه ١٩ مـورد آن در سنندج بر پا بود.
از ٣٢٥ تخت درمانی موجود در استان کردستان در این سال ١٦٥ مـورد آن مربوط به شهر سنندج بود.
٤٥ آمار تقریبی مراجعه به مرکز بهداشت سنندج و مقایسۀ شـهر سـنندج در ایـن زمینـه در دهـه های ١٣٤٠ و ١٣٥٠ میتواند گامی در جهت تبیین تحولات بهداشتی صورت گرفته در این شهر باشـد.
بـر اساس گزارش های ارائه شده در هفته نامۀ ندای غرب ، در سال های ١٣٤٢ تا ١٣٤٤ معمـولا هـر هفتـه به تناوب از ٢٠٠ تا ٣٠٠ نفر به مراکز درمانی سنندج مراجعه میکردند و از خدمات بهداشتی و درمـانی و راهنماییهای لازم برخوردار میشدند.
هفته نامۀ ندای غرب طی گزارشی به بررسی وضعیت حمام های سنندج در سال ١٣٤١ پرداخته است .