چکیده:
بخش دفاعی، یکی از بخشهای کلیدی کشور ایران است که قسمت مهمی از کل مخارج عمومی را بهخود اختصاص داده است. لذا تلاش در جهت پیشبینی روند آتی این متغیر از اهمیت ویژهای برای سیاستگذاران بخش دفاعی برخوردار است. در این مقاله با تکیه بر مبانی نظری مربوط به تابع مخارج دفاعی، به تصریح مدل مخارج دفاعی مناسب برای ایران با هدف دستیابی به پیشبینی مطلوب پرداخته شده است. لذا با هدف پیشبینی روند آتی مخارج دفاعی در ایران تا سال 1404، با استفاده از مبانی نظری در زمینه تابع مخارج دفاعی و بهکارگیری آن با دو ابزار الگوریتم ژنتیک و الگوریتم بهینهسازی انبوه ذرات (PSO)، به شبیهسازی تابع مخارج دفاعی ایران طی سالهای 1391-1338 در قالب سه معادله خطی، نمایی و درجه دوم پرداخته و سپس با استفاده از معیارهای انتخاب مدل رقیب، الگوریتم و مدل برتر انتخاب و اقدام به پیشبینی میزان مخارج دفاعی تا سال 1404 شده است. بر اساس نتایج بهدستآمده میتوان گفت که تابع مخارج دفاعی شبیهسازیشده توسط الگوریتم PSO با فرم نمایی، با ساختار ایران سازگاری بیشتری دارد و بنابراین، برای پیشبینی مخارج از نمونه تا سال 1404 انتخاب و برگزیده شده است. نتایج پیشبینی نیز نشاندهنده آن است که مخارج دفاعی در ایران با شیب نسبتاً ملایمی تا سال 1404 افزایش خواهد یافت.
خلاصه ماشینی:
بهمنی و همکاران (1393)؛ با استفاده از الگوریتم بهینهسازی انبوه ذرات به شبیهسازی تابع تقاضای برق در بخش کشاورزی برای دورهی 1385-1357 در قالب معادلات خطی و نمایی پرداختند و سپس براساس معیارهای موجود، مدل برتر انتخاب شده است.
کاظمی و همکاران (1392)؛ برای پیشبینی تقاضای انرژی بخش خانگی- تجاری با استفاده از الگوریتم بهینهسازی انبوه ذرات، دو فرم خطی و نمایی از معادلات تقاضای انرژی تحت 54 سناریوی مختلف با ورودیهای متفاوت را مورد بررسی قرار دادند و از دادههای مربوط به سالهای 1346 تا 1389 برای توسعه الگوها و انتخاب سناریوی مناسب استفاده شده است.
از نظر کاربردی، الگوریتم ژنتیک و الگوریتم PSO از بهترین روشهای بهینهسازی مسائل میباشند و بههمین جهت میتوان از این الگوریتمها در شبیهسازی مدلهای مختلف توابع و پیشبینی روند آتی متغیرهای دادههای مربوط به مخارج دفاعی کشورهای منطقه خاورمیانه به قیمتهای ثابت سال 2004 مورد استفاده قرار گرفتهاند و بهمنظور همگنشدن با سایر متغیرها از نظر واحد اندازهگیری، بهوسیله مقدار نرخ ارز سالهای مختلف، به میلیارد ریال تبدیل شدهاند.
بر این اساس میتوان گفت که تابع مخارج دفاعی شبیهسازیشده توسط الگوریتم PSO با فرم نمایی، با ساختار ایران سازگاری بیشتری دارد و بنابراین، برای پیشبینی خارج از نمونه تا سال 1404 انتخاب و برگزیده میشود.
در این راستا در این مقاله، با استفاده از دادههای آماری سالهای 1391-1338 و بهرهگیری از الگوریتم ژنتیک و الگوریتم بهینه سازی انبوه ذرات (PSO) به شبیهسازی تابع مخارج دفاعی و پیشبینی آن در ایران تا افق 1404، در سه شکل تبعی نمایی، خطی و درجه دوم پرداخته شده است.