چکیده:
یکی از مهمترین عوامل توسعه اقتصادی تاثیرگذار بر امنیت عمومی شهرستان مرزی سردشت ایجاد بازارچههای مرزی در طی سالهای اخیر بوده است، اساس ایجاد بازارچههای مرزی آن است که دست آوردهای آن به مرزنشینان تعلق گیرد و علاوه بر تامین سطح مطلوب اشتغال در مناطق مرزی، ایجاد مزیتهای نسبی در تولید فعالیتهای بازرگانی در دو سوی مرزها را در پی داشته باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش و ماهیت توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری شامل مسئولان و خبرگان سیاسی، امنیتی، نظامی، انتظامی، قضایی، مرزی و مرزبانان سردشت به تعداد 85 نفر که کلیه آنها نیز بهعنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند با توجه به آمار جمعیتی شهرستان سردشت که بالغبر 118845 بر اساس آمارنامه سال 1395 میباشد با استفاده از روش کوکران حدود 321/78 پرسشنامه موردنیاز بود که برای نتیجهگیری بهتر، تعداد پرسشنامهها به تعداد 340 عدد پرسشنامه افزایش یافت. همچنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 0/786 درصد است که گویای پایایی بالای ابزار پژوهش میباشد. یافتهها نشان داد که بین توسعه بازارچه مرزی قاسم رش و معیارهای توسعه اقتصادی منطقه رابطه معنیداری وجود دارد. همچنین یافتهها نشان داد که میان مولفههای توسعه اقتصادی منطقه مرزی سردشت و توسعه بازارچه مرزی قاسم رش رابطه مستقیمی وجود دارد و بیشترین همبستگی بازارچه مرزی قاسم رش با توسعه اقتصادی به ترتیب اولویت سه رتبهای شامل اشتغال، افزایش امنیت و رفاه منطقهای میباشد. بازارچههای مرزی بر توسعه اقتصادی، اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم در منطقه، افزایش سطح رفاه عمومی و بالا رفتن درآمد، کاهش مهاجرت از روستاهای مرزی به شهر سردشت و جلوگیری از تخلیه روستاها، کاهش تجارت غیرقانونی و قاچاق کالا و در نهایت افزایش تولیدات در سطح استان و شهرستان جهت صادرات به آنطرف مرز در شهرستان سردشت تاثیر دارند. سه اولویت اول طبق بررسیهای میدانی شامل اشتغالزایی، افزایش امنیت و توسعه رفاه منطقهای میباشد.
خلاصه ماشینی:
همچنين يافته ها نشان داد که ميان مؤلفه هاي توسعه اقتصادي منطقه مرزي سردشت و توسعه بازارچه مـرزي قاسم رش رابطه مستقيمي وجود دارد و بيشترين همبسـتگي بازارچـه مـرزي قاسـم رش بـا توسـعه اقتصـادي بـه ترتيـب اولويت سه رتبه اي شامل اشتغال ، افزايش امنيت و رفاه منطقـه اي مـيباشـد.
بازارچـه هـاي مـرزي بـر توسـعه اقتصـادي، اشتغال زايي مسـتقيم و غيرمسـتقيم در منطقـه ، افـزايش سـطح رفـاه عمـومي و بـالا رفـتن درآمـد، کـاهش مهـاجرت از روستاهاي مرزي به شهر سردشت و جلوگيري از تخليه روستاها، کاهش تجارت غيرقانوني و قاچـاق کـالا و در نهايـت افزايش توليدات در سطح استان و شهرستان جهت صادرات به آن طرف مـرز در شهرسـتان سردشـت تـأثير دارنـد.
از زمـان فعاليـت ايـن بازارچـه هـا تاکنون بررسي هـايي در خصـوص فعاليـت بازارچـه مـرزي در شهرسـتان سردشـت ازنظـر وضعيت توسعه اقتصادي مناطق صورت نگرفتـه اسـت و بـين متوليـان امـر نيـز اخـتلاف نظـر وجود دارد زيرا برخي معتقدنـد کـه ايـن بازارچـه هـا موجـب افـزايش ورود قاچـاق شـده و چندان تأثيري هم بر معيشت مرزنشينان نداشته است و به دنبال مسدود کردن آن ها هسـتند و برخي ديگر نيز بر اين باورند که اين بازارچه ها موجب بهبود معيشت مرزنشينان شـده اسـت و مقررات مرزي نيز بيشتر رعايت ميگردد لذا اين پژوهش به دنبال بررسـي نقـش بازارچـه مرزي قاسم رشت در توسعه اقتصادي مناطق مرزي در سردشت ميباشد؟ مباني نظري اقتصاد منطقه اي و بازارچه هاي مرزي غايت اصلي تمام برنامه ريزي هاي آمايشي رسيدن به توسعه پايدار، تعـادل منطقـه اي ، توزيـع مناسب فعاليت ها و استفاده حداکثر از قابليت هـاي محيطـي در فراينـد توسـعه منـاطق اسـت .