چکیده:
عصر حاضر عصر آسیبپذیری شهرهاست، زیرا همزمان با پیچیده شدن حیات شهری، شهرها در ابعاد مختلف با مخاطرات طبیعی و بحران تکنولوژیک از یک سو، و بحرانهای اجتماعی- امنیتی از دیگر سو مواجهند. در این زمینه رعایت الزامات کاربریهای شهری با توجه به رویکرد پدافند غیرعامل باید انجام گیرد. در این تحقیق در ابتدا، با توجه به حساسیت کاربریهای شهری که از جمله مراکز حساس، مهم و حیاتی شهرها محسوب میشوند و در صدر حمله دشمن قرار دارند که آسیب دیدن آنها باعث فلج شدن شهر و تسلیم آن میشود، مورد بررسی قرار گرفته و در خاتمه آلترناتیوهای مناسب برای این کاربریها در راستای الزامات پدافند غیر عامل ارائه شده است. شهر گرگان به خاطر موقعیت استراتژیک در شمال شرق کشور پیوند دهنده غرب به شرق و دارای شرایط ممتاز اقتصادی و اجتماعی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف توسعهای- کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و بررسیهای میدانی است. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که اصول پدافند غیر عامل شهری در کاربریهای شهر گرگان مورد توجه و امعان نظر قرار نگرفته به گونهای که در نواحی 1 ، 2 و 3 منطقه 3 که در شرق گرگان و نواحی که جاده کمربندی آن را از شهر جدا میکند دارای بیشترین خطرپذیری و نواحی 1 و 2 منطقه 1 که در جنوب شهرگرگان واقع شده شامل محلات گلشهر شمالی، جنوبی، مرکزی، شهرک تالار،میناگل، سروش و زیبا شهر دارای شرایط مساعدتری از لحاظ اصول پدافندغیرعامل شهری میباشد.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق در ابتدا، با توجه به حساسیت کاربریهای شهری که از جمله مراکز حساس ، مهم و حیاتی شهرها محسوب میشوند و در صدر حمله دشمن قرار دارند که آسیب دیدن آنها باعث فلج شدن شهر و تسلیم آن میشود، مورد بررسی قرار گرفته و در خاتمه آلترناتیوهای مناسب برای این کاربریها در راستای الزامات پدافند غیر عامل ارائه شده است .
یافته های پژوهش حاضر نشان میدهد که اصول پدافند غیر عامل شهری در کاربریهای شهر گرگان مورد توجه و امعان نظر قرار نگرفته به گونه ای که در نواحی ١ ، ٢ و ٣ منطقه ٣ که در شرق گرگان و نواحی که جاده کمربندی آن را از شهر جدا میکند دارای بیشترین خطرپذیری و نواحی ١ و ٢ منطقه ١ که در جنوب شهرگرگان واقع شده شامل محلات گلشهر شمالی، جنوبی، مرکزی، شهرک تالار،میناگل ، سروش و زیبا شهر دارای شرایط مساعدتری از لحاظ اصول پدافندغیرعامل شهری میباشد.
پس از رخداد واقعه ١١ سپتامبر، سازمان مدیریت بحران فدرال امریکا FEMA ، جهت کاهش خطر تهدیدات تروریستی، به تفصیل به بحث پدافند غیرعامل در معماری پرداخته و تمهیدات متعددی را با توجه به کاربری های مختلف ارائه کرده است و همچنین ایجاد فضای امن پناهگاهی در هر ساختمان را جهت استفاده در هنگام وقوع انواع خطرهای طبیعی و تهدیدات انسان ساز مورد تاکید قرار داده است .