چکیده:
مقالۀ حاضر برای نخستین بار در ایران، به معرّفی حماسههای دینی سهگانۀ ادب ترکی پرداخته است و از این میان، تکیۀ گفتار به معرّفی ترجمۀ فارسی حماسۀ منثور بطّالنامه و برخی از مهمترین ویژگیهای آن معطوف شده است. بر این اساس، ابتدا به اصالت و آبشخور عربی این حماسه و حضور پُررنگ پهلوان تازیتبار آن در ادب ترکی اشاره شده است و پس از توصیف صلتیخنامه و دانشمندنامه، هویّت تاریخی و شخصیّت محوری حماسۀ بطّالنامه، یعنی جعفربنحسین ملقّب به سیّد بطّال غازی معرّفی شده است و در پایان، به ارتباط او با صوفیّه، عیاران و حضورش در حماسۀ فارسی مسیّبنامه اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
از میراث مشترک ادب عربی، ترکی و فارسی حماسۀ منثور بطال نامه * میلاد جعفرپور دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانش گاه یزد تاریخ دریافت : ٩٦/١٠/٢٥ تاریخ پذیرش : ٩٧/١٠/١٩ چکیده مقالۀ حاضر برای نخستین بار در ایران ، به معرفـی حماسـه های دینـی سـه گانۀ ادب ترکـی پرداخته است و از این میان ، تکیۀ گفتار به معرفی ترجمۀ فارسی حماسۀ منثور بطال نامـه و برخی از مهم ترین ویژگیهای آن معطوف شده اسـت .
بـر ایـن اسـاس ، ابتـدا بـه اصـالت و آبشخور عربی این حماسه و حضور پررنگ پهلوان تازیتبـار آن در ادب ترکـی اشـاره شـده است و پس از توصیف صـلتیخ نامه و دانش مندنامـه ، هویـت تـاریخی و شخصـیت محـوری حماسۀ بطال نامه ، یعنی جعفربن حسین ملقب به سید بطال غازی معرفـی شـده اسـت و در پایان ، به ارتباط او با صوفیه ، عیاران و حضورش در حماسۀ فارسی مسـیب نامه اشـاره شـده است .
با این حال ، نباید از یاد برد که تاریخی بودن رویدادها، کردارها و هویت اشخاص حماسۀ بطال نامه از منظر داستانی بازآفرینی شـده و در ایـن جریـان ، پردازنـدگان توجه بسیاری به روایت های ابومسلم نامه و حمزه نامه و نظایر آن دارند تا جایی که مضـمون دل انگیز و شایع عیاری و مرام جوان مردان نیز در جایجای روایت متجلی شده و حتی بنابر نظر برخی محققان ، با در نظر داشتن کلیت داستان و شخصـیت سـید بطـال ، الگـوگیری از کردارهای رستم ، پهلوان ملی ایرانیان ، نیز در آن بسیار آشکار است .