چکیده:
یکی از مسائل مهم در مدیریت شهری طراحی درست کانال ها، زهکش ها و تخلیه آب های سطحی است. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق بازهای از رودخانه گوهررود در غرب شهر رشت با جهت جنوب به شمال (حدفاصل لاکانشهر تا نزدیکی محل تقاطع با رودخانه سیاهرود) به طول 15 کیلومتر در شمال ایران در استان گیلان است. عدم رعایت حریم رودخانه به همراه بالا آمدن سطح آب، مسدود شدن کانال های زهکشی و شیب کم رودخانه در مناطق شمالی شهر، باعث شده تا زهکشی رواناب های سطحی یکی از مشکلات مدیریت کلانشهر رشت باشد. بدین منظور دادههای تحقیق با استفاده از الحاقیه HECGeoRAS و نقشههای پلان رودخانه، ژئومتری بستر و اراضی حاشیه رودخانه گوهررود جمعآوری و شبیهسازی شد. در ادامه با تجزیهوتحلیل دادههای آماری، دبی ایستگاه لاکان با دوره بازگشتهای 2 تا 200 ساله برآورد شده است. سپس با بهکارگیری اطلاعات ژئومتری بستر و اراضی حاشیه رودخانه در مدل هیدرولیکی HECRAS رفتار هیدرولیکی رودخانه، شبیهسازی شده و پس از انتقال مجدد به محیط GIS، پهنه سیلگیر رودخانه ترسیم شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق و با توجه به نوع کاربری اراضی، نواحی سیلگیر محدوده مطالعاتی به سه ناحیه با خطرپذیری کم، متوسط و زیاد تقسیم شدهاند. نقشههای سیلاب تهیه شده دبی با دوره بازگشت 50 ساله حاکی از طغیان رودخانه در یک بازه 500 متری در ناحیه شمالی شهر (سیاهاسطلخ بعد از گذر رودخانه از بلوار شهدای گمنام) است.
خلاصه ماشینی:
تعیین پهنه سیل گیر با استفاده از GIS و مدل هیدرولیکی HEC-RAS (مطالعه موردی: رودخانه گوهررود در محدوده شهر رشت ) دکتر پرویز رضایی ١- دانشیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، واحد رشت ، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت ، ایران تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٩/٢١ تاریخ تصویب : ١٣٩٧/٤/١١ چکیده یکی از مسـائل مهم در مدیریت شـهری طراحی درست کانال ها، زهکش ها و تخلیه آب های سطحی است .
عزیزی و عبقری (١٣٩٢)، ضـمن پرداختن به نقش ارزیابی خسارات سیل در مدیریت آن ، به مقایسـه مدل های ارزیابی خسـارت سـیلاب پرداخته ، سـپس با اسـتفاده از تلفیق مدل شـبیه سازی هیدرولیکی (-HEC RAS) و GIS، با در نظر گرفتن نوع کاربری اراضــی در مدل (HEC-FDA)؛ به تحلیل خســارات وارده به اراضــی حاشـیه رودخانه پرداختند و درنهایت با اسـتفاده از نتایج حاصـله ، نقشـه های خطرپذیری منطقه مورد مطالعه به دسـت آوردند که نقش مهمی در مدیریت بحران ناشـی از وقوع سـیل ایفا میکند؛ اما در سـال های اخیر بیشتر کارها با اسـتفاده از GIS و برنامه های الحاقی آن بوده که خروجی این کارها عمدتا پهنه بندی، مدلسـازی و شـبیه سـازی سیل بوده است .
دانشــفراز و همکاران (١٣٩٢)، در تحقیقی با اســتفاده از نرم افزار هیدرولیکی HEC-RAS و سـیسـتم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به شـبیه سـازی رفتار رودخانه سـمبورچای و پهنه سـیل گیر قسـمتی از رودخانه پرداخته و درنهایت نقشــه های بازه مورد مطالعه را با دبیهای ٢ ،٢٠ و ٥٠ ســاله تهیه کرده و تحلیل لازم بر روی آنها انجام شــد محققین دیگر همچون : یمانی و همکاران (١٣٩١)، مرادخانی و همکاران (١٣٩١)، غفاری و امینی (١٣٨٩)، حکمتی فر و همکاران (١٣٨٨)، غلامی و همکاران (١٣٨٥)، حســینی و ابریشــمی (١٣٨٠) و تلوری (١٣٧٦) نیز ســعی نموده اند با اسـتفاده از برنامه توأمان الحاقیه HEC-GeoRas٤٣١ و مدل هیدرولیکی HEC-RAS شـبیه سـازی سیل را در سـایر حوضـه های کشور انجام دهند.