چکیده:
تکهتکهشدن سیمای سرزمین، مهمترین چالش توسعۀ شهری است که مانع گسترش جریان مواد و انرژی در منطقه میشود. این تغییرات، ویژگیهای بومشناختی را تحت تأثیر قرار میدهد؛ در نتیجه، شبکههای بومشناختی بهعنوان ابزارهایی برای برنامهریزی حفاظت بررسی میشود. در این راستا، بهمنظور ارزیابی شبکههای بومشناختی سیمای سرزمین کلانشهر کرج از تصاویر ماهوارهای در سالهای 1385، 1390 و 1396 استفاده شد. طبقهبندی و تهیۀ نقشۀ کاربری اراضی براساس پوشش سرزمین و با الگوریتم ماشین بردار پشتیبان صورت گرفت. همچنین بهمنظور ارزیابی وضع موجود و روند تغییرِ ویژگیهای ناهمگنی، پیوستگی و شبکۀ ارتباطی- انزوایی در سالهای گذشته از متریکهای سیمای سرزمین استفاده شد. نتایج نشان داد روند تغییر معیارهای بررسی در منطقۀ مطالعاتی مطلوب نیست. روند نامناسب تغییر معیارهای ناهمگنی فضایی سیمای سرزمین، پیوستگی لکههای همنوع در سراسر سیمای سرزمین و بهینگی ارتباطی باعث کاهش عملکرد بومشناختی و بهدنبال آن، کاهش پایداری شبکههای بومشناختی میشود. همچنین با توجه به روند کاهشی متریکها در لکههای سبز بهویژه سبز انسانساخت و روند افزایشی متریکها در لکههای ساختوساز و لکههای باز، میتوان به این نتیجه رسید که عملکرد بومشناختی سیمای سرزمین و ویژگیهای شبکۀ بومشناختی سیمای سرزمین سیر نزولی را دنبال میکند.
خلاصه ماشینی:
در اين راسـتا، بررسـي ايـن دو فـاکتور در ارزيابي روند تغيير ميزان عملکرد بوم شناختي سيماي سرزمين و پايداري شـبکه هـاي بـوم شـناختي کمک شاياني ميکند (فتوحي، برق جلوه ، ١٣٩٧: ٢٨٤).
نمودارهاي تشريح کنندة روند تغيير عناصر تشکيل دهندة سيماي سرزمين در سطح کلاس با توجه به شکل ٣، نتايج متريک مساحت نشان ميدهد بيشترين قسمت سيماي سرزمين منطقۀ مورد مطالعاتي را لکه هاي سبز طبيعي و کمترين مساحت را لکه هاي آبي تشکيل ميدهند کـه طـي دورة زماني مورد مطالعه ، مساحت آن ها روند ثابتي داشته است .
بحث و نتيجه گيري بررسي روند تغييرات متريک ها در سطح کلاس لکه هاي ساخت وساز: افزايش دو متريک مساحت و سهم تشکيل در طول هر سه سال بررسيشـده در اين لکه رخ داده است .
افزايش سهم پيوستگي لکه هاي ساخت وساز باعث کاهش عملکرد بوم شناختي سيماي سرزمين ميشود.
همچنين با توجه به روند تغييـرات لکـه هـاي سبز ميتوان گفت عملکرد بوم شناختي اين لکه ها کاهش يافته است .
Urbanization impact on landscape patterns in Beijing City, China: A spatial heterogeneity perspective, Ecological Indicators, 82, 50–60.
Landscape effects of environmental impact on bay-area wetlands under rapid urban expansion and development policy: a case study of Lianyungang, China.
Characterizing landscape pattern and ecosystem service value changes for urbanization impacts at an eco-regional scale, Applied Geography, 34: 295-305.
Linking landscape structures and ecosystem service value using multivariate regression analysis: a case study of the Chaohu Lake Basin, China, Environ Earth Sci, 75, 38-51.