چکیده:
توسعه و ایجاد روشهای جدید حفاظت از آب و خاک که سبب کاهش یا کنترل هدررفت خاک میشوند، امری حیاتی است و در این راستا، استفاده از انواع اصلاحکنندههای خاک، بهمنزلة راهکار مناسبی شناخته شده است. در این مطالعه، تأثیر ورمیکمپوست و کاه و کلش، بهمثابة اصلاحکنندة آلی خاک، در کاهش میزان تولید رواناب و رسوب در سطح پلاتهای دو متر مربعی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 400 گرم کاه و کلش گندم و 500 گرم ورمیکمپوست در هر مترمربع با خاک سطحی پلاتها مخلوط شد؛ همچنین با استفاده از دستگاه شبیهساز باران قابل حمل، بارشهایی با شدّت 51 و 65 میلیمتر بر ساعت در عرصه و شرایط طبیعی ایجاد شد. نتایج نشان داد در شدّت 51 میلیمتر بر ساعت، تیمار کاه گندم، حجم رواناب را 84/16% نسبت به تیمار شاهد کاهش داده است، امّا بار رسوب معلّق 06/9% افزایش یافته است. در تیمار ورمیکمپوست، پارامترهای حجم رواناب و بار رسوب معلّق، بهترتیب 37/2% و 04/11% افزایش یافتهاند؛ با این حال، معیارهای آماری نشان دادند که در این شدّت بارشی، هیچکدام از نتایج یادشده، در سطح معنیدار نبودهاند. با افزایش شدّت بارندگی از 51 به 65 میلیمتر بر ساعت، تیمار کاه گندم، پارامتر حجم رواناب را در سطح معنیدار (01/0p
خلاصه ماشینی:
مطالب یادشده نشان میدهد که استفاده از اصلاح کننده ها و به ویژه اصـلاح کننـده هـای آلـی، راهکـار مناسـب و مطلوبی برای جلوگیری از هدررفت خاک و فرایند فرسایش اسـت ؛ حـال آنکـه بیشـتر ایـن پـژوهش هـا در محـیط آزمایشگاهی و از خاکهای دست خورده برای مطالعه استفاده کرده اند؛ بنابراین ، در این پژوهش سـعی شـد تـأثیر دو اصلاح کنندة آلی ورمیکمپوست و کاه و کلش بر پارامترهـای مهـم فرسـایش و رسـوب ، در شـرایط کـاملا طبیعـی، پلات های بزرگ و شبیه سازی باران با دو شدت ، ارزیابی شوند.
1- Gispert 2- Doan 3- Peng 4- Sadeghi 5- Ekwue & Harrilal 6- Ao 7- Ramos 8- Montenegro معرفی منطقۀ مورد بررسی برای انجام پژوهش حاضر، از مزرعۀ آموزشی و پژوهشی پـردیس کشـاورزی و منـابع طبیعـی دانشـگاه رازی اسـتان کرمانشاه استفاده شد (شکل ١).
نتایج آزمـون تـیتسـت مسـتقل نشان میدهد که تنها در تیمار خاک لخت ، با افزایش شدت بارندگی از ٥١ به ٦٥ میلیمتر بر ساعت ، حجـم روانـاب ، رسوب معلق و ضریب رواناب در سطح اعتماد ٩٩% تفاوت معنیدار یافته است ؛ در حالی که دو تیمـار اصـلاح کننـده ، با افزایش شدت بارندگی، نقش حفاظتی خود را ایفا نموده و با کاهش مقـادیر فرسـایش و رسـوب ، از ایجـاد تفـاوت معنیدار در پارامترها جلوگیری کرده اند؛ همچنین برای بررسی تأثیر متقابل اصـلاح کننـده هـا و دو شـدت یادشـده ، آزمون تجزیۀ واریانس دوطرفه انجام شد (جدول ٥).
(رجوع شود به تصویر صفحه) بحث در شدت ٥١ میلیمتر بر ساعت برای تیمار کاه گندم (شکل ٣)، پارامترهای حجم و ضریب رواناب نسـبت بـه تیمـار شاهد کاهش ، اما بار رسوب معلق افزایش یافته است .