چکیده:
این پژوهش به ارائه الگویی مناسب برای حرکت شرکت ملّی نفت ایران در راستای بین المللی شدن میپردازد. بدینمنظور، نمونه موردی شرکت استات اویل مورد مطالعه دقیق قرار گرفت و با تلفیق آن با نیازهای شرکت ملّی نفت ایران، الگویی تطبیقی برای این تحول بهدست آمد. در این پژوهش کیفی از روش تجزیه و تحلیل تم برای تحلیل دادههای مصاحبههای پژوهشی با خبرگان صنعت نفت و گاز ایران و نروژ استفاده شد. در پایان، الگوی بینالمللی شدن شرکت ملّی نفت ایران در قالب 3 تم و 8 مقوله ارائه و همچنین جایگاه این شرکت در الگوی مذکور معین گردد. این الگو بهگونهای طراحی شده است که راهبردهای لازم را جهت اعمال هر یک از تغییرات نمایان ساخته و میزان تطابق هر کدام از راهبردها را با تمهای تغییر اعلام شده توسط کارشناسان روشن میسازد. نتایج پژوهش نشان داد که در جهت رسیدن به یک تغییر درست، چه راهبردهایی باید مورد استفاده قرار گیرد و به چه میزان بر انجام آنها پافشاری شود.
خلاصه ماشینی:
نکته قابل تامل این است که تحول شرکت نفت ایران در قالبی بینالمللی، به تجربهای نو در صنعت نفت دنیا نیاز نیست؛ زیرا این اتفاق پیشتر در شرکتهایی نظیر استات اویل نروژ<FootNote No="66" Text=" Norway Statoil"/> رخ داده است؛ شرکتهایی که ملی و بینالمللی هستند.
این پژوهش بر آن است تا با بهرهگیری از تجارب شرکت استات اویل نروژ (به دلیل ماهیت دولتی و روش مناسب مدیریت این شرکت) و نیز به کمک کنکاش در نظرهای خبرگان صنعت نفت و گاز ایران، در راستای بینالمللیشدن شرکت ملی نفت ایران به الگویی جامع دست یابد.
پیشینه نظری پژوهش پس از پیدایش صنعت نفت تا اوایل دهه 1970 میلادی، این شرکتهای بینالمللی نفت<FootNote No="67" Text=" International Oil Companies-IOCs"/> بودند که با در اختیار داشتن 85 درصد از ذخایر هیدروکربنی آن زمان، حضور پررنگی در این صنعت داشتند.
اما از حدود سال 1950 که موج دوم پیشامدهای اقتصاد نفت، دنیا را تکان داد، دولتها و در پی آن، شرکتهای ملی نفت<FootNote No="68" Text=" National Oil Companies-NOCs"/> به قدرت رسیدند (Jaffe &amp; Soligo, 2007).
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل 4: نمودار مراحل چهارگانه فرآیند پژوهش پس از بهدست آوردن الگوی استات اویل در دو فاز قبلی، در این بخش دوباره به کمک مصاحبه با خبرگان صنعت نفت (متخصصان داخلی)، در جهت بومیسازی الگوی اشاره شده اقدام شد.
همچنین در این جدول رابطه تطبیقی مقولههای الگوی بینالمللیشدن شرکت ملی نفت ایران با هر یک از تمهای الگوی بینالمللیشدن استات اویل نشان داده شده است.