چکیده:
برای آنکه اهداف قضا از نگاه اسلام، که اقامه قسط و عدل و احقاق حق میباشد محقق گردد، لازم است دادرسی از اصولی پیروی کند و در مراحل مختلف آن حقوق اصحاب دعوا به ویژه متهم و محکوم رعایت گردد. تحقق دادرسی عادلانه مستلزم رعایت حقوق دفاعی متهم در فرآیند دادرسی میباشد. حقوق دفاعی مجموعه حقوقی هستند که متهم در طی فرآیند دادرسی برای برقراری محاکمهای عادلانه از آن برخوردار میباشد و رعایت آن توسط نظام عدالت کیفری لازم میباشد. ما در این تحقیق، به بررسی رعایت اصول دادرسی عادلانه در فقه امامیه پرداختهایم. بر همین اساس نتایج به دست آمده نشان میدهد این حقوق مورد توجه شارع مقدس بوده است و در منابع چهارگانه استنباط احکام (کتاب، سنت، اجماع، عقل) به طور صریح یا ضمنی به بیان پارهای از این حقوق مانند اصل برائت، استقلال و بیطرفی، رعایت کرامت و حیثیت اشخاص، علنی بودن، تجدیدنظرخواهی پرداخته شده است.
In order to achieve the goals of the judiciary from the point of view of Islam, which is the establishment of justice and justice, it is necessary to follow the principles of justice and, in different stages, to respect the rights of the defendants, especially the accused and the accused. The fair trial requires observing the defendant's defense rights in the proceedings. Defensive rights are the legal collection that the accused has in the process of trial to establish a fair trial, and is required by the criminal justice system. These rights are largely synonymous with the concept of a fair trial, and in fact a fair trial, the accusation of defending the rights of defense. These rights have been regarded as sacred, and in the quadruple sources of inference of judgments (book, tradition, consensus, reason) expressly or implicitly expresses some of these rights, such as the principle of innocence, independence and impartiality, respect for the dignity and dignity of individuals, Publicity, revision has been addressed. The purpose of this article is to study the position of the principles of fair trial in Islamic justice system and to study these principles in the Islamic law and the opinions and opinions of the jurists.
خلاصه ماشینی:
واکاوي جايگاه اصول دادرسي عادلانه در فقه اماميه مهري زمان زاده بهبهاني* تاريخ دريافت : ١٣٩٧/٠٨/١٩ محسن رهامي ** تاريخ پذيرش : ١٣٩٧/١٢/١١ *** مرتضي ناجي زواره چکيده براي آنکه اهداف قضا از نگاه اسلام ، که اقامه قسط و عدل و احقاق حق ميباشد محقق گردد، لازم است دادرسي از اصولي پيروي کند و در مراحل مختلف آن حقوق اصحاب دعوا به ويژه متهم و محکوم رعايت گردد.
بر همين اساس نتايج به دست آمده نشان ميدهد اين حقوق مورد توجه شارع مقدس بوده است و در منابع چهارگانه استنباط احکام (کتاب، سنت ، اجماع، عقل ) به طور صريح يا ضمني به بيان پارهاي از اين حقوق مانند اصل برائت ، استقلال و بيطرفي، رعايت کرامت و حيثيت اشخاص، علني بودن، تجديدنظرخواهي پرداخته شده است .
بئديهي اسئت نظام حقوقي اسلام خود را فارغ از عدالت شکلي ندانسته است و هرگز از اين ضرورت غافل نبوده و متناسب با شرايط زماني و مکاني در زمينه اصول دادرسي عادلانه قواعد و اصولي را وضع نموده که با رجوع به منابع استنباط احکام از جمله قئرآن و روايئات و سيره عملي ائمه ( ) مي توان آن را استخراج نمود.
ديگر اينکه تفاوت گذاشتن ميان اصحاب دعوا و بالا بردن يکي از اصحاب دعوا باعث تحقير و تجري طرف ديگر دعوا مي شود و اين با اصل رعايت عدالت قضايي که در تعاليم اسلام مورد نظر است مغايرت دارد و ديگر اينکه روايات مبني بر وجوب، با ماده وجوب امر بيان شده اند (بنگريد به : موسوي اردبيلي، ١٤٠٨ق، ص٢٦).